Nằm cách Hà Nội hơn 60km, làng cổ Đường Lâm vẫn giữ được các đặc trưng cơ bản của kiến trúc làng quê Việt Nam xưa với cây đa, giếng nước, sân đình và những con người chất phác.

Nhắc đến Đường Lâm là mọi người sẽ liên tưởng đến một ngôi làng cổ bạc màu sương gió. Cổng làng Mông Phụ là nơi duy nhất tại đồng bằng Bắc Bộ còn giữ được kiến trúc đậm chất Việt cổ với mái đốc và cột nhà.

Hình ảnh ngói đỏ xen lẫn rêu xanh, bức tường đá ong in vết mưa nắng hay con đường làng lát gạch hằn dấu chân người gây ấn tượng mạnh với du khách gần xa khi tới đây.

Những chiếc giếng cổ là một phần không thể thiếu của làng. Giếng tại đây được xây từ thời Hậu Lê với kiến trúc, hoa văn độc đáo. Miệng giếng được ghép lại từ những tảng đá ong chắc, bền theo thời gian.

Vườn rau xanh ngát một màu được trồng trong khuôn viên nhà thờ Đường Lâm tạo điểm nhấn trong không gian hoài cổ.

Giữa cuộc sống hối hả hiện đại, Đường Lâm như nép mình lại, bao bọc những gì còn tồn tại của một thời xa vắng.

Hầu hết nhà cổ tại Đường Lâm đều có niên đại lên tới gần 200 năm. Một số căn với kiến trúc đẹp mắt, nguyên vẹn như nhà ông Hà Nguyên Huyến, Nguyễn Văn Hùng,…được chọn làm nơi quay phim, chụp ảnh hay điểm tham quan văn hóa của làng.

Bên trong mỗi căn nhà, du khách đều có thể bắt gặp hình ảnh nổi bật và đặc trưng nhất của kiến trúc nhà Việt với phòng khách ba gian, chính giữa là bàn thờ tổ tiên với câu đối, hoành phi, sập gụ…

Ngoài việc gìn giữ, bảo quản tốt nét kiến trúc thì Đường Lâm còn có đặc sản tương và rượu. Những hũ tương được chưng cất cẩn thận trong vại hoặc chôn dưới đất nhiều năm liền. Mùi vị và hương thơm không thua kém gì tương Bần.

Bạn sẽ không khó để bắt gặp những cậu bé, cô bé chơi những trò chơi dân gian như trốn tìm, nhảy ngựa hay mèo đuổi chuột… mà dường như rất khó có thể thấy tại chốn đô hội.

Dù cuộc sống còn nhiều khó khăn nhưng tình yêu với truyền thống dân tộc, với nếp nhà, lối xóm của người dân nơi đây, du khách sẽ cảm nhận thấy rằng “cả quá khứ bỗng chốc thu bé lại ở Đường Lâm”. Dành một ngày lang thang ở ngôi làng cổ ngay gần Hà Nội này trong dịp nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương sẽ là một trải nghiệm thú vị và khó quên để được đắm chìm trong không gian hoài cổ, đượm màu xưa cũ, giũ bỏ mọi mệt mỏi, ưu phiền chốn thị thành.

Nguyễn Huy Tùng