Nếu bạn là người Hà Nội, hoặc đã từng sống tại mảnh đất này chắc chắn sẽ không cảm thấy xa lạ với nét văn hóa bình dân đặc trưng của đất Hà thành: trà đá, trà chanh vỉa hè. Hình ảnh những quán con con, chỉ một chiếc bàn bé cùng dăm ba hộp kẹo, 1 ấm trà nóng dường như xuất hiện ở hầu hết các cung đường, nhiều và phổ biến nhất trong mọi loại quán xá ở Hà Nội.

Trước đây, dù quán trà đá ở vỉa hè, lề đường hay tận trong ngõ đều thu hút được khách ghé ngồi uống nước hàn huyên. Nhưng nay, khi chính sách dẹp vỉa hè để trả lại lề đường cho người đi bộ được thực hiện, không ít quán trà đá đã "dạt" đi nơi khác hoặc biến mất. Mặc dù nhiều hàng quán vẫn tìm cách len lỏi để mưu sinh ở những con ngõ nhỏ nhưng cũng đã ảnh hưởng không ít đến thói quen và văn hóa uống trà đá vỉa hè, đặc biệt là giới trẻ, khi mà hàng trăm quán trà sữa "ầm ầm" mọc lên ở khắp các tuyến phố.

Sự vắng bóng của nhiều quán trà đá vỉa hè khiến các bạn trẻ có phần nuối tiếc. Bởi lẽ với những ai sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, thứ thân quen nhất trong cuộc sống không phải là những trung tâm thương mại cao tầng, sang chảnh mà chính là những quán trà đá giản đơn, không kén chọn hình thức, không kén chọn không gian. Chỉ một phích nước, một bình trà, vài chiếc ghế, chẳng cần cầu kỳ pha chế, một ly trà mát rượi đều có thể làm vừa lòng bất cứ ai. Nếu cảm thấy muốn "sang chảnh" hơn một chút thì vắt thêm một chút tắc hay chanh vào để dậy vị, thế là lại có thêm một ly trà chanh thơm mát.

Những quán trà đá hiện nay đã ít đi rất nhiều, hầu hết đều chuyển vào trong những con hẻm nhỏ

Bạn Nguyễn Tuấn Tú - sinh viên Đại học Thương mại, Hà Nội chia sẻ: "Từ tấm bé, mình đã thấy những quán trà đá ngay gần nhà mình được mở ra, cứ chiều chiều mát trời là mình lại theo ông ra đó ngồi nghe nói chuyện xã hội. Lớn lên, những quán trà đá trở thành nơi tụ họp của mình và bạn bè, cả nhóm có thể ngồi chém gió từ chiều đến tối mà chỉ hết vài ngàn tiền lẻ, buồn miệng thì gọi thêm chiếc kẹo lạc nhai rôm rốp, không thì thêm một đĩa hướng dương cắn cả buổi không hết".

Tú cho biết, từ ngày thành phố chủ trương dẹp vỉa hè để trả lại không gian cho người đi bộ, những quán trà đá xưa cũ đã đóng cửa không ít, khiến trong lòng có cảm giác tiếc nuối. "Cũng thấy buồn lắm khi những địa điểm hẹn hò với tụi bạn dần biến mất. Nhưng dù sao mọi thứ cũng phải thay đổi theo xu thế xã hội, giờ đang có rất nhiều quán trà sữa được mở ra, dù giá cả đắt gấp chục lần 1 ly trà chanh nhưng đổi lại có điều hòa, có phục vụ. Sau một thời gian thì mọi người cũng thích nghi được thôi" - Tú chia sẻ.

Bạn Nguyễn Diệu Linh - sinh viên Học viện Báo chí tuyên truyền cho biết, bản thân rất thân thuộc với những quán trà đá, thậm chí người trong gia đình cũng kinh doanh trà đá nên cảm thấy rất tiếc nuối khi mặt hàng kinh doanh này đang dần mất chỗ đứng. 

Sự xuất hiện của hàng trăm cửa hàng trà sữa đã ảnh hưởng không nhỏ đến thói quen uống trà đá, trà chanh vỉa hè của giới trẻ

"Giữa thời điểm nhiều hàng quán thức uống mới lạ được mở ra rầm rộ, mình vẫn tin văn hóa trà đá vẫn có cơ hội tồn tại. Nhiều bạn trẻ yêu thích sự sang trọng, mát mẻ thì có thể tìm đến những quán cafe, trà sữa để thưởng thức. Còn những nhóm bạn thích đơn giản, tiện lợi, cười to nói lớn thoải mái thì quán trà đá luôn là lựa chọn hàng đầu. Theo mình thấy, trong lòng giới trẻ, đặc biệt là mình luôn có một phần yêu thích là những ly trà đá, trà chanh đơn giản, mộc mạc" - Diệu Linh khẳng định.

Cô bạn cũng cho biết quan điểm, những quán trà sữa, cafe thể hiện một lối sống công nghiệp, thường dành cho những người làm ra tiền hoặc những bạn trẻ có tiền. "Giá trà sữa rất đắt nên mỗi tuần mình cũng chỉ dám cùng hội bạn hẹn hò nhau ở đây 1 - 2 lần, chỉ uống nước không thôi thì mỗi tháng cũng tốn mấy trăm ngàn tiền trà sữa. Còn đi trà đá, trà chanh vỉa hè thì đi bất cứ lúc nào cũng được, tốn chẳng bao nhiêu mà ngồi được từ sáng đến tối".

Nói thêm về ưu nhược của trà sữa và trà đá, bạn Linh bộc bạch vẫn yêu thích trà đá hơn, vì nó dân dã và không có... wifi. "Ngồi trà sữa hay cafe thì chỉ nói được đôi ba câu, sau đó thì ai cũng cắm mặt vào điện thoại. Muốn chém gió, bốc phét với nhau cũng không dám nói to, cứ thủ thỉ như tâm sự thầm kín nên chả thoải mái. Còn trà đá thì khác, muốn nói gì cũng được, chả ai bảo mình vô văn hóa vì cười to ở vỉa hè".

Cùng một suy nghĩ với bạn Diệu Linh, bạn Đức Anh - một bạn trẻ tại Hà Nội đã và đang thực hiện ý tưởng xây dựng một quán trà đá vỉa hè theo xu hướng mới. Một không gian trà đá mà các bạn trẻ có thể thưởng thức món đồ uống dân dã quen thuộc, không có wifi, phục vụ thêm hạt hướng dương để khách được thoải mái trò chuyện trên trời dưới biển.

"Cá nhân mình không thích việc bạn bè thi thoảng tụ tập với nhau, đáng lẽ có thể ngồi nói chuyện, bốc phét vui vẻ thì lại bị công nghệ chia cắt. Điều này thường xảy ra khi các bạn trẻ tìm đến những quán cafe hay trà sữa" - Đức Anh hi vọng quán trà đá vỉa hè được "biến tấu" để hợp với nhu cầu và thị hiếu của các bạn trẻ hơn sẽ giúp văn hóa trà đá được "sống dậy" một lần nữa.

Hiện nay, các bạn trẻ có thể tìm đến cung đường quanh Hồ Tây, đường Trần Nhân Tông, cổng công viên Nghĩa Đô - Cầu Giấy, quanh bờ hồ Thủ Lệ... sẽ bắt gặp những quán trà đá nho nhỏ, đủ không gian để nhóm bạn tán gẫu cùng nhau.

Lương Chi