Thứ tự sinh ảnh hưởng thế nào đến tính cách và chỉ số thông minh của trẻ trong gia đình đông con?

Trong các gia đình đông con, cha mẹ sẽ nhận ra sao cùng bố mẹ sinh ra mà những đứa con của mình mỗi đứa lại một tính. Nhà tâm lý học Adler từng đề xuất “hiệu ứng thứ tự sinh”, tức là những đứa trẻ sinh ra trong cùng một gia đình có địa vị gia đình khác nhau do thứ tự sinh khác nhau, và cuối cùng dẫn đến những tính cách và hành vi khác nhau.

Có nghĩa là, thứ tự sinh có ảnh hưởng quan trọng đến tính cách, tuy cùng là cha mẹ nhưng con cả, thứ hai và thứ ba đều có tính cách khác nhau.

Những bậc cha mẹ chưa có kinh nghiệm, đối mặt với đứa con đầu lòng sẽ dành cho con nhiều sự quan tâm, chăm sóc. Con sinh ra sẽ là trung tâm của cả nhà, được nhiều người vây quanh chăm sóc, nuôi dưỡng.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của những đứa con thứ hai, thứ ba... sẽ khiến bố mẹ trở nên khắt khe hơn với con đầu, mong muốn con làm hình mẫu cho đàn em. Vì vậy tính cách của con đầu thường nghiêm cẩn, thận trọng, khoan dung độ lượng.

Bên cạnh đó thường các đứa con thứ hai được sinh ra khi điều kiện kinh tế gia đình tốt hơn nên những đứa trẻ đó được sống trong một môi trường thoải mái hơn. Một mặt, chúng sẽ có mong muốn lớn hơn về tình yêu thương của cha mẹ, vì vậy chúng sẽ cố gắng hết sức để làm cho mình tốt hơn, để giành được nhiều tình yêu thương hơn; mặt khác, chúng không cần quá để tâm tới xung quanh nên sẽ tự do phát triển lợi thế của bản thân dễ dàng hơn.

Con út trong gia đình thường được bố mẹ bao bọc, chiều chuộng và nuông chiều quá mức, nên tính cách con út thường tỏ ra kiêu căng, ngạo mạn, tính tình lại càng tỏ ra ngang tàng, không sợ bất cứ điều gì.

Để cạnh tranh với các anh chị, em út thường có trí tuệ xúc cảm cao hơn, ăn nói ngọt ngào hơn, nhất là khi có chuyện.

Đồng thời, do có sự dẫn dắt của các anh, các chị nên các em út sẽ học nhanh hơn và sớm hơn một số kỹ năng như nói sớm hơn, vốn từ vựng nhiều hơn, khả năng chơi game tốt hơn nên các em út thường tỏ ra lanh lợi với chỉ số thông minh tốt hơn. Được bố mẹ chiều chuộng và được các anh chị chăm sóc, các em út lớn lên vô tư hơn, điều này khiến các em trở nên thiếu trách nhiệm hơn trong tương lai.

Cha mẹ nên cư xử thế nào để không xảy ra tình trạng phân biệt đối xử với các con

Trên thực tế, khi chúng ta phân tích tác động của thứ tự sinh đến tính cách của trẻ sẽ thấy rằng sự thay đổi tính cách của trẻ không phải do tự nhiên quyết định. Chính vì sự thay đổi liên tục của môi trường sinh trưởng, tình yêu thương và sự giáo dục của cha mẹ mà tính cách của trẻ phát triển theo những hướng khác nhau. Tính cách của đứa trẻ hoàn toàn phụ thuộc vào cách giáo dục của cha mẹ.

Đối với con cả, đừng nên đặt mọi trách nhiệm và nghĩa vụ lên người con. Hãy cho con thời gian và không gian để phát triển.

Đối với con thứ, cha mẹ nên quan tâm nhiều hơn đến nhu cầu của trẻ, dành cho trẻ sự yêu thương, và giúp trẻ hình thành cảm giác về an ninh và trật tự bên trong.

Đối với con út, gia đình đừng nên quá nuông chiều, buông thả cho con. Hãy để con tự do phát triển nhưng trong một khuôn khổ nhất định và cha mẹ sẽ là người đồng hành, giám sát con.

Như vậy có thể nói trong gia đình càng đông con, cha mẹ càng không thể để con tự do, thay vào đó, họ nên quan tâm nhiều hơn đến những đặc điểm khác nhau của từng trẻ, nhu cầu và tâm hồn của từng trẻ, đồng thời cố gắng cân bằng giữa tình yêu thương và sự phát triển của từng trẻ để tránh sự ảnh hưởng của thứ tự sinh. 

Moon/Theo Sohu