17 thành viên chung sống dưới một mái nhà không bao giờ to tiếng

Đến phố Nguyễn Khuyến (Hà Nội), hỏi thăm đường vào gia đình của cụ Lê Thị Quỳ không một ai là không biết. Họ vừa chỉ đường vừa xuýt xoa ngưỡng mộ về truyền thống của gia đình vẫn còn lưu giữ được từ đời này sang đời khác.

Trò chuyện với PV, cụ Quỳ cho biết năm nay cụ đã gần 90 tuổi. Thời thanh xuân, cụ là người hàng Chiếu sau khi kết hôn cụ về nhà chồng cùng chồng xây dựng tổ ấm gia đình cho đến nay.

Cụ Lê Thị Quỳ dù tuổi đã cao nhưng vẫn nhớ như in những kỷ niệm thuở xưa. 

Những năm trước đây cụ Quỳ mở một cửa hàng tạp hóa nhỏ trước nhà. Dù sức khỏe không có nhiều nhưng cụ vẫn muốn tự mình kiếm những đồng tiền chân chính. Thế nhưng, khoảng 3 năm nay cụ đã nghỉ bán hàng vì lý do tuổi cao sức yếu.

Cụ Quỳ cho biết, cụ sinh được 6 người con, 1 gái và 5 trai, những người con của cụ đều thành đạt. “Dù các con tôi không quá giỏi giang nhưng đều ngoan ngoãn và sống là công dân có ích cho xã hội”.

Khi các con cụ lớn và trưởng thành cũng cần phải lập gia đình riêng. Nhưng người mẹ này vì không muốn xa các con nên đã bày tỏ nguyện vọng để tất cả các con sinh sống dưới một mái nhà. Và cứ thế từ đời này sang đời khác, nếp nhà tứ đại đồng đường ấy vẫn luôn được các con cháu của cụ Quỳ gìn giữ.

Ông Nguyễn Hào Hùng, nguyên là Cán bộ nghiên cứu Viện nghiên cứu Đông Nam Á và từng là Phó Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, người con trai thứ của cụ Quỳ cho hay: “Ngày xưa gia đình đông con. Các con của mẹ tôi lại lấy vợ lấy chồng, sinh thêm cháu. Mỗi gia đình số lượng tăng lên gấp đôi nhưng vẫn rất vui. Khi ấy, tinh thần tập thể lên cao hơn. Nhưng hiện tại, vì điều kiện công việc nên sau nhiều năm, tại gia đình này còn 3 hộ cùng sinh sống dưới một mái nhà. Tổng số thành viên hiện tại khoảng 17 người”.

Ông Nguyễn Hào Hùng tự hào về truyền thống gia đình.

17 thành viên cùng chung sống với nhau dưới một mái nhà, hàng ngày họ cũng gặp không ít khó khăn nhất định.

“Hồi trước nhà đông người bếp nấu ăn cũng chỉ có một bếp nên nhiều lúc trong việc nấu nướng rất chật vật. Sau mẹ tôi phải làm thêm một cái bếp ở bên ngoài nữa thì mới đỡ. Hay như việc đi vệ sinh, nhà thì chỉ có một phòng vệ sinh mà có lúc ai cũng muốn đi, vì thế phải xếp hàng, chờ nhau khiến cả nhà mệt mỏi”, ông Hùng thành thật kể.

Và rồi cái thời nấu ăn chung, xếp hàng đi vệ sinh ấy cũng qua. Bởi vì nhận thấy sự bất tiện ấy mà hiện nay mỗi gia đình nhỏ đều được chia phòng riêng và có bếp ga, bếp từ thay thế bếp củi thời xưa. Nhà vệ sinh cũng đã được xây riêng từng hộ. Vì thế, việc sinh sống dưới một mái nhà cũng đã đỡ chật vật hơn trước rất nhiều.

Ngày xưa gia đình cụ Quỳ thường ăn chung tập thể.

Cụ Quỳ cũng chia sẻ thêm: “Ngày xưa các con ăn uống, sinh hoạt tập trung với nhau đông đủ. Còn ngày nay mỗi người một việc nên sinh sống dưới một mái nhà nhưng nhà nào nhà nấy ăn riêng. Chỉ mỗi khi có dịp đám giỗ, lễ Tết thì đại gia đình mới sum họp, quây quần".

Nếp nhà được truyền từ đời này qua đời khác

Không một gia đình nào sinh sống với nhau mà không xảy ra va chạm, mâu thuẫn và gia đình tứ đại đồng đường này cũng không phải ngoại lệ. Thế nhưng 17 thành viên này chưa bao giờ xảy ra mâu thuẫn lớn. Bởi vì gia đình này có người “cầm trịch” là cụ Quỳ. Các thành viên trong nhà càng thêm yêu thương, trân trọng nhau hơn.

Bà Lê Thị Tần (vợ của ông Nguyễn Hào Hùng) về làm dâu nhà cụ Quỳ cũng đã được quá nửa đời người. Thế nhưng trong tiềm thức của bà, gia đình 4 thế hệ của mình chưa bao giờ xảy ra xích mích hay to tiếng: “Tôi về làm dâu cũng đã được vài chục năm nay, trong cuộc sống sinh hoạt ngày xưa đông người nên việc chung đụng xích mích là có. Song chưa bao giờ xảy ra to tiếng. Mọi người biết đều bỏ qua cho nhau, thông cảm cho những lỗi lầm của nhau... Vì thế, nó trở thành một gia đình đoàn kết”.

Những bức ảnh gia đình hiếm hoi ngày xưa còn được lưu giữ lại.

Để giữ được nếp nhà luôn đầm ấm, đầy ắp tiếng cười và niềm hạnh phúc dành cho nhau đó, ông Hùng cho biết đó là do mẹ của ông đã truyền dạy lại cho các con dâu, con rể và các con truyền lại cho các cháu chắt.

“Mẹ tôi có quy tắc riêng của mình nên mẹ giữ được nề nếp đó. Quy tắc này của gia đình không theo quy tắc từ bên ngoài. Ví như ngày giỗ thì tất cả các con phải nhớ và có mặt chứ không ai phải nhắc ai. Khi làm cỗ thì mẹ phân công nhiệm vụ cho từng người con dâu như ai rửa bát, ai nhặt rau, ai lau dọn bàn thờ... Những thói quen ấy cứ thế trở thành “lề”. Những lần sau mọi người tiếp tục thực hiện như vậy. Điều đó dần dần trở thành ý thức, thói quen của mỗi người”, ông Hùng nói.

Ngày nay mỗi dịp lễ Tết là đại gia đình ấy quây quần bên nhau, ăn cùng nhau bữa cơm thân mật.

Giữ được lề thói, nếp nhà truyền từ đời này qua đời khác đòi hỏi mỗi thành viên cần có ý thức bảo vệ giữ gìn và tiếp nối truyền thống. Có lẽ vì thế mà gia đình tứ đại đồng đường của cụ Quỳ luôn được coi là gia đình mẫu mực để mỗi gia đình tứ đại, tam đại khác ở Hà Nội có thể học tập, noi theo.

Dù hiện nay, ai cũng bận rộn với công việc riêng ngoài xã hội nhưng hễ cứ có dịp lễ, ngày Tết là căn nhà của đại gia đình cụ Quỳ lại rộn vang tiếng cười đùa trong ngày đại sum họp của các thành viên.

Ngọc Bích