Khi còn trong bụng mẹ, thai nhi được bao bọc xung quanh bởi nước ối vô trùng. Nước ối có tác dụng giúp thai nhi đỡ bị sang chấn, nhiễm trùng… Ở những tháng đầu thai kỳ, nước ối có màu trắng trong, sau đó sẽ chuyển sang màu trắng đục do có chứa chất gây (hay còn gọi là Vernix caseosa, lớp sáp trắng bọc quanh da thai nhi). Nếu nước ối bị đục do chất gây từ thai nhi thải vào buồng ối thì hoàn toàn vô hại. Thế nhưng nghe theo lời đồn đoán, không ít thai phụ khi biết bị nước ối đục thì lo lắng, sợ con "uống nước bẩn" nên đã can thiệp bằng nhiều cách khác nhau. Có những người chọn uống thật nhiều nước dừa, nước mía để làm cho ối trong nhưng lại vô tình đẩy thai nhi vào chỗ nguy hại.

Có mẹ bầu chăm chỉ uống mỗi ngày 3 quả dừa nhưng sau 1 tháng thì mọi thứ vẫn y nguyên. Mãi sau được bác sĩ cho biết nước ối đục là do nhiều nguyên nhân gây ra, và việc uống nước dừa gần như không có tác dụng trong việc cải thiện tình trạng ối thì mới ngã ngửa. Cũng may là việc chăm chỉ uống nước dừa của chị không cải thiện được ối chứ vẫn chưa gây hậu quả đáng tiếc. Từng có trường hợp mẹ bầu phải nhập viện cấp cứu vì uống quá nhiều nước dừa bị lạnh bụng, đi ngoài nhiều.

Để nhận biết khi nào thì thai nhi có thể gặp nguy hiểm do tình trạng ối, mẹ cần biết những điều cơ bản nhất về nước ối.

- Nước ối bao bọc xung quanh thai nhi như một chiếc đệm để bảo vệ và giúp cho thai nhi phát triển.

- Giai đoạn đầu, nước ối được hình thành do sự thẩm thấu của huyết thanh mẹ qua màng ối, hoặc thẩm thấu của huyết thanh con qua da thai nhi.

- Khi thai nhi được 10 - 12 tuần tuổi, nước ối được hình thành do nước tiểu tiết ra từ thận và dịch từ phổi của thai nhi.

- Khi thai nhi 16 - 32 tuần, lượng nước ối đạt từ 250 - 800ml, rồi tăng lên 1000ml và duy trì cho đến khi thai nhi 36 tuần tuổi.

- Từ 36 tuần đến lúc sinh, lượng nước ối sẽ giảm dần.

- Lúc sinh, nước ối còn lại khoảng 500ml.

Vì sao nước ối đục?

Nghe nói nước ối đục, nhiều mẹ bầu hoang mang lo lắng mà không biết không phải tất cả mọi trường hợp đều gây hại cho thai nhi.

- Nước ối có màu nước vo gạo ở tuần thứ 38 hoàn toàn không gây nguy hiểm gì cho bé. Do thai nhi càng lớn thì màu nước ối đục dần cho chứa nhiều chất gây. Nếu nước ối đục do chất gây thai nhi thải vào buồng ối thì mẹ không có gì phải lo lắng.

- Nước ối có màu xanh hoặc xanh rêu sền sệt, có mùi hôi khó chịu hoặc có lẫn phân su thì có thể thai nhi bị nhiễm trùng, chậm phát triển hoặc thiếu oxy dẫn đến ngạt. Lúc này bác sĩ sẽ có hướng xử lý.

Mẹ có nên cố gắng “làm trong” nước ối?

Việc thiếu ối (thiểu ối) hay dư ối (đa ối) là do khả năng bài tiết nước tiểu và khả năng nuốt nước của thai nhi. Do đó, nếu mẹ bầu thiếu ối, việc uống nhiều nước để tăng ối không phải là biện pháp hiệu quả mà chỉ cải thiện phần nào.

Trường hợp mẹ bầu dư ối, việc giảm tiêu thụ nước cũng chỉ giúp cải thiện tình hình phần nào.

Do tình trạng nước ối liên quan đến vòng tuần hoàn của thai nhi nên việc thiếu ối có thể khiến thai nhi bị khiếm khuyết về thận hoặc đường tiết niệu. Khi nước ối quá ít, bác sĩ sẽ có hướng chỉ định để cứu bé.

Trường hợp ối quá nhiều, bác sĩ cũng sẽ có chỉ định để giảm bớt lượng nước ối bằng phương pháp chọc buồng ối.

Nếu nước ối bị đục, mẹ bầu đừng lo lắng cho rằng bé sẽ bị nhiễm khuẩn đường ruột do “uống” nước bẩn. Bởi vì, nước ối là một môi trường sạch (trừ trường hợp bị vi khuẩn xâm nhập do viêm màng ối, viêm nhiễm từ âm hộ, âm đạo, cổ tử cung).

Chính vì vậy mẹ không nên nghe lời dân gian truyền miệng, uống các loại nước được cho là có tác dụng làm tăng nước ối như nước mía, nước dừa… Việc lạm dụng các loại nước này không những không đem lại nhiều tác dụng mà ngược lại còn khiến thai phụ dễ bị lạnh bụng, khó tiêu, béo phì, tăng nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ…

Các bất thường về nước ối

Việc phát hiện các bất thường về nước ối giúp mẹ đến bệnh viện kp5 thời để can thiệp sản khoa, cứu cả mẹ lẫn con.

Đa ối:

Là khi thể tích nước ối trên 2000ml. Nguyên nhân có thể do mẹ mang song thai, bất thường thai nhi, thai nhi bị hội chứng tim bẩm sinh, thai bất động, thai nhi phát triển thần kinh không hoàn thiệnm không có phản xạ nuốt. Mẹ bị bệnh lý mạch máu, tiểu đường, giang mai, rebella cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng đa ối. Đa ối có thễ gây sinh non, nhau bong non, băng huyết sau sinh, tăng nguy cơ tử vong thai nhi…

Thiểu ối:

Là khi thể tích nước ối dưới 200ml. Nguyên nhân do thai nhi bị suy thận, thai quá ngày, rò rỉ nước ối, mẹ bị cao huyết áp, tiểu đường, tiền sản giật… Thiểu ối có thể làm phổi xương kém phát triển, tăng nguy cơ tử vong.

Nước ối có màu

Nước ối có màu xanh rêu hoặc lẫn phân su:Thai nhi bị suy yếu trầm trọng

Nước ối xanh đục, có mùi hôi: Nhiễm trùng ối, thai nhi có nguy cơ nhiễm trùng

Nước ối màu đỏ nâu: Thai nhi chết lưu

Nước ối màu vàng xanh: Có thể có hiện tượng tán huyết thai nhi hoặc thai nhi chậm phát triển

Để theo dõi các bất thường về nước ối, phòng tránh các tai biến sản khoa, thai phụ cần:

- Khám thai định kỳ theo chỉ định của bác sĩ.

- Duy trì chế độ ăn uống điều độ suốt thai kỳ.

- Chọn các thực phẩm giàu dưỡng chất.

- Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng, mệt mỏi, nghỉ ngơi hợp lý.

- Đến bệnh viện ngay khi có hiện tượng rò rỉ nước ối.

Theo Webtretho