9 tháng 10 ngày mang thai vất vả, giây phút con chào đời là giây phút mẹ mong chờ nhất. Tuy nhiên sinh xong mẹ lại phải đối mặt với vô vàn khó khăn, mà trước hết là chuỗi ngày kiêng cữ sắp tới.

Theo quan niệm dân gian, sản phụ sau khi sinh cần kiêng tắm, gội, ở trong phòng kín gió, ăn các thực phẩm ấm nóng. Nếu như vào mùa đông việc kiêng cữ này khá đơn giản thì kiêng cữ sau sinh vào mùa hè được ví như “cực hình”. Mùa hè nắng nóng và oi bức, sản phụ sau sinh thân nhiệt cũng cao hơn bình thường, việc kiêng tắm  gội hay mặc quần áo “kín cổng cao tường” là điều gần như không thể. Mà nếu có thể thực hiện được, cũng sớm rơi vào trầm cảm sau sinh.

Để vượt qua thời kỳ kiêng cữ một cách thoải mái mà vẫn đảm bảo được sức khỏe lẫn tinh thần, mẹ cần chú ý đến những điều sau.

Về chọn quần áo mặc trong thời gian kiêng cữ

Trước thời gian ở cữ, mẹ mua sẵn vài bộ quần áo cotton dài tay. Vì mặc vào mùa hè nên mua quần áo chất liệu cotton mỏng, thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt và màu sắc tươi sáng. Nên mua 3-4 bộ để thay đổi. Mặc xong giặt sạch sẽ, phơi dưới ánh nắng để quần áo luôn được thơm và hạn chế vi khuẩn xâm nhập.

Ngoài quần áo, cũng nên mua áo lót dành cho con bú. Nên mua loại áo lót mỏng, có dây đai điều chỉnh. Khi ngực căng sữa, ngực sẽ tăng kích cỡ, và khi bé bú xong, ngực sẽ xẹp đi đáng kể. Ngực mẹ sau sinh khá “đồ sộ”, do đó chỉ nên mua loại áo không đệm.

Miếng thấm hút sữa cũng là vật dụng cần thiết cho những mẹ nuôi con bằng sữa mẹ. Có thể mua miếng thấm hút sữa dùng một lần hoặc loại dùng nhiều lần. Loại dùng một lần tiện lợi hơn nhưng lại đắt đỏ hơn, loại dùng nhiều lần thì rẻ tiền hơn, trái lại mẹ phải giặt và khử trùng sạch sẽ sau khi sử dụng.

Về tất chân, vì mùa hè nên chỉ cần mua loại mỏng, thoáng và chỉ cần che phủ phần gan bàn chân là được, không nhất thiết phải che toàn bộ mu bàn chân.

Về việc ăn uống sau sinh

Hệ tiêu hóa của mẹ sau sinh còn yếu và chưa hồi phục hoàn toàn. Thức ăn phù hợp với mẹ lúc này là những thức ăn loãng, dễ tiêu. Mẹ có thể bắt đầu từ các món cháo, mỳ, dần dần chuyển sang ăn cơm. Đối với mẹ sinh mổ, cần đợi đến khi trung tiện (đánh hơi) mới bổ sung các thực phẩm như thịt lợn, thịt bò, thịt gà. Trước đó chỉ được ăn cháo hoa loãng.

Điều quan trọng nhất trong việc ăn uống của bà mẹ sau sinh, không phải là bổ sung càng nhiều đạm càng tốt, mà là cân bằng dinh dưỡng trong chế độ ăn. Vừa để cơ thể hồi phục nhanh, vừa đảm bảo đủ sữa cho con bú.

Quan niệm dân gian còn cho rằng uống nhiều nước đường nâu sẽ bổ máu, lưu thông khí huyết và hỗ trợ đẩy sản dịch ra ngoài nhanh hơn. Tuy nhiên uống quá nhiều sẽ phản tác dụng, cơ thể bị mất nước và gây thiếu máu. Ngoài ra lưu ý uống nhiều nước và hạn chế lượng muối, dầu ăn nếu muốn giảm cân nhanh chóng.

Về tắm gội, vệ sinh cá nhân sau sinh

Ngoài nguyên tắc tắm ở nơi kín gió, không tắm gội cùng lúc thì mẹ cần nhớ một số lưu ý sau:

- Tắm nhanh, không quá 10 phút.

- Tắm nước ấm, không tắm nước lạnh.

- Khi tắm không chà mạnh vào da, chỉ xối nước nhẹ nhàng.

- Khi gội đầu, gỡ tóc cho tóc mượt và không bị rối rồi mới gội. Dùng các đầu ngón tay xoa nhẹ nhàng lên da đầu, tránh cào mạnh. Gội nhanh.

- Đánh răng hai lần một ngày. Dùng bàn chải mềm và súc miệng bằng nước ấm.

Về việc xem ti vi, dùng điện thoại và dùng điều hòa trong thời gian ở cữ

Việc phải ở lì trong phòng và ít giao tiếp với mọi người khiến sản phụ sau sinh chán nản. Khi này ti vi và điện thoại trở thành hai vật dụng giải trí tốt nhất. Về việc xem ti vi và điện thoại, hoàn toàn có thể dùng, nhưng lưu ý chỉ dùng trong khoảng 10 phút. Nếu xem quá lâu mắt sau này dễ yếu, không chịu được ánh sáng mạnh và dễ mắc các bệnh về mắt.

Vào mùa hè, sử dụng máy điều hòa sẽ giúp nhiệt độ và không khí trong phòng dễ chịu hơn rất nhiều. Nhiệt độ không nên để quá thấp và không để hơi lạnh phả trực tiếp vào người. Khi thời tiết mát hơn, có thể tắt điều hòa và mở cửa sổ cho thoáng khí. Tất nhiên sản phụ tránh những nơi gió lùa.

Chăm sóc vết thương sau mổ

Sản phụ sau sinh cần chú ý đến việc chăm sóc vết thương sau mổ, để vết thương hồi phục nhanh, tránh nhiễm trùng.

Với vết rạch tầng sinh môn, luôn đảm bảo vết khâu sạch và khô. Dùng nước xối nhẹ vào vùng âm đạo, rửa ít nhất 2 lần một ngày. Sau đó dùng khăn mềm lau khô. Đồ lót thay hàng ngày và giặt phơi cẩn thận. Cách 3-4 tiếng thay băng vệ sinh một lần, khi thay băng quan sát xem có lẫn mủ hay dịch bất thường hay không. Nếu phát hiện đau bất thường hoặc hiện tượng khác cần đi khám ngay để kịp thời chữa trị.

Với vết khâu sau mổ, mẹ hoàn toàn có thể tắm bình thường. Nên tắm bằng vòi hoa sen, sau đó lau khô vùng vết khâu rồi mới mặc quần áo. Tuyệt đối không bôi bất cứ loại thuốc, dung dịch, hay loại lá, thảo mộc nào lên vết khâu khi chưa có chỉ định của bác sỹ.

Mùa hè cơ thể đổ nhiều mồ hôi, mẹ cần chú ý giữ vùng vết thương khô thoáng và lau sạch sẽ. Nếu bị ẩm ướt, sẽ rất lâu hồi phục, hoặc có thể gây kích ứng, tấy đỏ hoặc mưng mủ.

Về việc vận động sau sinh

Không nên nằm bất động trên giường, dù đau nhưng hãy đứng dậy đi lại. Cách này giúp cơ thể mau hồi phục hơn và sản dịch cũng đẩy ra khỏi cơ thể nhanh hơn. Tuy nhiên khi thấy mệt cần lên giường nằm nghỉ.

Kây