Hiện nay bà đã già, sức khỏe đã yếu hơn trước vì những vết thương ngày xưa bị địch tra tấn hành hạ. Tuy nhiên, khi nhắc về những kỉ niệm thời hoạt động cách mạng, ánh mắt bà láp lánh niềm vui. Và rồi, cuộc đời hoạt động cách mạng hiện lên một cách sinh động qua lời kể của bà – người nữ anh hùng.

Từ khi 16 tuổi, bà Mai đã theo anh hai đi làm giao liên, đã chứng kiến cảnh kẻ thù gây nhiều tội ác với người dân. Càng chứng kiến, Mai càng căm thù và quyết chí đi theo cách mạng.

Dù còn nhỏ nhưng bà Mai thời trẻ đã là một cô giao liên mưu trí, thông minh, nhanh nhẹn của các anh ở Huyện đội. Đầu năm 1964, bà Mai đang làm giao liên cho huyện đội Đại Lộc. Hôm chú Mười Đạo từ Sài Gòn ra Quảng Nam với mục đích trong Sài Gòn đang cần những nữ biệt động như Mai. Từ đó, bà Mai vào Sài Gòn làm nữ biệt động.

Biệt động Sài Gòn là đội quân tinh nhuệ, lấy ít đánh nhiều, lấy yếu thắng mạnh. Chỉ với một lực lượng nhỏ nhưng với một khối lượng lớn công việc như người vận chuyển vũ khí, người trinh sát, người thiết kế vũ khí, người canh gác, người vào trận. Nhưng với sự mưu trí và kinh nghiệm chính họ trong đó có chị Mai đã làm nên những chiến công thần thánh khiến cho địch phải khiếp sợ.

Bị bắt vì giỏ khổ qua

Chuyến xe lam chở đầy khách và những giỏ hàng bông từ chợ Phước Thịnh, Củ Chi, vừa tới cầu Xáng thì tốp cảnh sát trong trạm đã ra khá đông và chặn lại. Tất cả mọi người đều phải xuống xe và bị lục soát. Trong quá trình lục soát, bà Mai bị bắt vì tội dấu tập truyền đơn trong người và đặc biệt khi chúng lục giỏ khổ qua, 30 trái khổ qua lớn có 30 kíp nổ nằm gọn trong ruột.

Bà Mai bị giải về bốt Hóc Môn, ngay cửa ngõ Sài Gòn thời đó, chuyên lục soát bắt bớ tra khảo những gì khả nghi. Những câu hỏi, những cú đấm đá thẳng tay liên tiếp nhưng Mai chỉ đáp: "Tôi không biết, tôi xách mướn, người ta mướn tôi…”

Bọn địch không tin những lời bà Mai nói, vì thế những trận đòn lại giáng xuống liên tiếp, những cú đấm, đá vào mặt, vào ngực. Sáng hôm sau, Mai được dẫn vào phòng hỏi cung. Bà biết bọn chúng sẽ hỏi những gì nên đã dự trù sẵn câu trả lời. Vì vậy, dù bị cực hình nhưng bọn chúng vẫn không thể khai thác từ Mai thông tin gì nên phải chuyển nữ biệt động này qua chỗ khác.

Sau đó, Mai bị chuyển về bốt Hàng Keo, gần chợ Bà Chiểu, khét tiếng bốt săn lùng bắt bớ tra khảo. Về bốt Hàng Keo, chúng hy vọng ở đây sẽ có đủ biện pháp để có thể lấy bằng được lời khai, bằng đủ mọi cách tra tấn.

Trong đầu, Mai đã chuẩn bị sẵn phương án đối phó. Mai nhớ như in lời dặn của chị Năm: “Khi bị bắt, phải chuẩn bị lời khai sao cho hợp lý, chối cãi hết và phải thống nhất lời khai từ đầu đến cuối, không được thay đổi. Bị tra tấn thế nào cũng phải giữ lời khai ban đầu. Một khi đã khai một là phải khai hai, mà khai là ở tù chết luôn”. Vì thế, cho nên trong bất cứ chuyến công tác nào, Mai cũng luôn chuẩn bị sẵn trong đầu cho mình một vai diễn để đối phó với mọi tình huống.

Bà Mai nhớ lại, tên lính bẻ chéo hai tay chị, khóa chặt vào cây cột, rồi cầm hai cái kẹp có dây điện lòng thòng. Mỗi khi bà Mai trả lời không biết, tên lính này lại nghiến răng, chập điện, cả thân thế tung lên, người quắn xéo.

Mỗi lần như thế, bà Mai đau đớn, toàn thân tế buốt, đau nhói, các bộ phận trong cơ thể như liệt. Tuy nhiên Mai vẫn lơ mơ nhận thức nếu khai ra, hàng chục cơ sở sẽ tan vỡ, đồng chí và cả chỉ huy sẽ bị bắt. “Con là con của má! Con quyết không khai đâu và sẽ chịu đựng đến cùng”, bà nói.

Sau màn tra tấn bằng điện, thấy không có kết quả bọn chúng chuyển qua đứng đèn. Thằng lính lấy hai que chống mí mắt chị lên cho căng rộn và bật đèn pha lên. Sức nóng của ngọn đèn nung vào mặt, đèn phá sáng chói khiến hai con mắt, hai con người của chị đau nhói như mốn nổ tung. Mai đau đớn tê tái nhưng vẫn cắn chặt môi chịu đựng. Bọn chúng hỏi gì, bà Mai vẫn nhất quyết không trả lời, không khai.

Trò tra khảo kéo dài nhiều ngày với đủ món nghề nhưng không thể khuất phục được nữ biệt động kiên trung, bất khuất. Tuy nhiên, bọn chúng vẫn không từ bỏ, tên đại úy cho biết nếu Mai không khai sẽ biết tay. Và lần này bọn chúng cho Mai đi “tàu bay”. Rồi chúng lấy sợi dây thừng cột siết hai chân chị, rút ngược cả người lên cao, đầu chúc xuống đất. Chúng trói chặt hay tay quặt ra đằng sau, cột hai chân rút ngược lên cao, cả thân chao đảo lắc lư theo nhịp cây ba trắc bọc cao su đang đập vào thân thể. Và rồi cả người Mai rớt xuống đất, đầu rơi xuống nền xi măng nằm bẹp nhũn. Cú rớt này khiến chị chấn thương sọ não, di chứng tới bấy giờ. Sức con người được bao nhiêu, với phận nữ nhi như chị đã phải chịu đựng từ đòn tra tấn này đến đòn hiểm ác khác nhưng chị vẫn nhất định không chịu khai dù phải chết.

Không còn biết làm cách gì để lấy thông tin từ chị, 6 tháng vật lộn với đủ mọi hình thức tra tấn hiểm độc và đê tiện nhưng chúng vẫn không thể khiến chị khuất phục. Cuối cùng, chúng đánh phải bó tay và Mai lĩnh cái thẻ bài: Án mù. Án mù là không kết được thành án. Rối tung lên bởi những lần hỏi cung và tra tấn đến cuồng dại, cuối cùng lại thành ra án mù trong khi chúng bắt được quả tang, rõ ràng chúng chịu thua người nữ biệt động Sài Gòn kiên trung, quả cảm.

Chị bị bọn chúng cho vào tù, nhưng tình trạng vết thương của chị quá nguy hiểm nên Mai được chuyển về Bệnh viện Nguyễn Thái Học điều trị tức bệnh viện Gia Định ngày nay. Hai tên cảnh sát vẫn theo canh gác, chúng còng chân chị vào thành giường sắt. Chị thấy còng chân có vẻ lỏng nên nảy ra ý định bỏ trốn. Chờ cho tên cảnh sát ngủ say, chị bóp chân mình và cứ lơi ra khỏi còng từng chút, đến khoảng 4 giờ sáng chị đã lôi được chân ra và giả vờ làm bệnh nhân đi mua cháo.

Sau đó, chị thuê xích lô và tìm mọi cách trở về căn cứ một cách an toàn. Vết thương trong người bà Mai phải chữa trị ròng rã 1 năm trời. Di chứng vì lần đập đầu xuống đât luôn hành hạ bà  Mai nhưng khi thấy đỡ chị lại luyện tập để khi có sức khỏe lại tiếp tục chiến đấu cùng đồng đội.

Tất cả không khuất phục được ý chí và nghị lực của nữ biệt động Nguyễn Thị Mai. Không đòn roi hay tra tấn nào làm bà khiếp sợ, tinh thần thép của một người trung kiên với cách mạng.

Tinh thần quả cảm

Trong một lần đi làm công tác giao liên, vừa tới trạm gác Bình Chánh, bà Mai bị bọn địch bắt đi.  Mục đích của chúng là tra ra tổ chức, cơ sở cách mạng vì thế chúng không từ một thủ đoạn nào. Mấy lần hỏi cung, đối chất với thằng Chùng, Mai nhanh trí xoay chuyển tình huống nên bọn chúng không thể khai thác được gì. Vì thế, Mai bị tra rấn bằng cái chiêu đổ nước xà bông. 

Bọn địch chuẩn bị sẵn một xô nước xà bông đặc ngầu, nó cột chặt toàn thân vào tấm gỗ. Chúng đặt miếng vải mỏng kín mặt bà Mai, cái vòi nước xà bông dội lên miếng vải từ từ, há miệng mũi ra thở là phải nuốt vào bụng. Hàng tiếng đồng hồ như thế, bụng bà trương lên vì phải uống nhiều nước xà bông. Chưa dừng lại, tên lính còn dùng chân nhún vào bụng. Bụng tức nước trào ra khắp nơi. Toàn thân Mai đau đớn như đứt từng khúc ruột. Vừa dùng cực hình, bọn chúng vừa hỏi nhưng Mai vẫn chỉ một câu nói duy nhất: không biết gì nữa, khai hết rồi.

Qua lời kể của bà Mai mới thấy hết sự tàn nhẫn, độc ác, dã man của kẻ thù. Dù dùng mọi cách nhưng nữ biệt động Nguyễn Thị Mai đã vượt qua, với tất cả lòng yêu nước, sự trung kiên với cách mạng.

Sau màn phải uống nước xà bông, chúng tra tấn Mai bằng kiểu đứng đèn pha. Đợt bị bắt lần trước Mai đã phải chịu cực hình này nhưng lần này ác liệt hơn vi là đèn pha ô tô. Bọn chúng cột cứng đầu bà Mai, căng hai mí mắt, cho ô tô khởi động và bật đèn pha rọi đúng vào mắt. Hai con mắt Mai đau nhói, đỏ ngầu như muốn nổ tung. Bà Mai lịm dần đi vì choáng váng.

Sau lần đó, mấy ngày sau không thấy bọn địch có động tĩnh gì. Và cuối cùng, kết quả của chị lại là một thẻ bài Án mù, tù một năm. Kết án mù nghĩa là không kết được án. Tinh thần quả cảm, một lòng với cách mạng đã giúp chị  thắng bọn địch bằng sự kiên cường, bằng sự thông minh, khôn khéo và mưu trí của một nữ biệt động Sài Gòn. 

Anh Thư
(Theo Congluan.vn)