Làng nghề hương xạ Cao Thôn (xã Bảo Khê, Hưng Yên) có lịch sử hơn 200 năm. Đây cũng là một trong những làng nghề làm hương lớn nhất cả nước. Hiện nay, đa số các gia đình sản xuất hương ở làng Cao Thôn bằng phương pháp thủ công đã "chuyển mình" sang làm bằng máy móc. Nhưng, không phải hộ nào cũng có thể mua được máy để làm vì giá thành của một chiếc máy làm hương lên tới vài chục triệu đồng.  

Về làng nghề hương xạ Cao Thôn, chúng tôi may mắn mới tìm được một cơ sở sản xuất hương thủ công làm bằng tay. Bởi vì các hộ sản xuất hương ở đây không có thiện chí tiếp khách tới thăm quan. Họ cũng không muốn cho xem các công đoạn làm hương vất vả, bụi bặm.

Theo quan sát của PV, cơ sở làm hương thủ công này rộng chừng 300 m2. Ở trước cửa nhà, có một khoảng sân rộng lớn dựng các thanh tre để phơi hương. Tranh thủ trời nắng nên mọi người đổ xô mang hương ra phơi. 

Phía bên trong là khu sản xuất hương. Khu vực này khá nhỏ chỉ chừng hơn 20m2. Bên trong có một người phụ nữ đang làm hương bằng tay phải mặc kín mít do bụi hương bám rất nhiều trên quần áo.

Theo nhân công làm hương thủ công thuê này cho biết, không phải nhà nào cũng có thể mở cơ sở sản xuất hương. Vì các công đoạn làm hương đều thuê mọi người làm, mỗi người làm một công đoạn và có thể đem về nhà làm. Sau đó những người được thuê làm đem trả hàng cho chủ cơ sở. Mỗi ngày làm hương thuê, chị được 200 nghìn đồng tiền công. 

Bên trong khu sản xuất này bụi của bột hương bay khắp nơi, chỉ cần đứng một lúc là bụi có thể dính rất nhiều vào quần áo. Nhưng với người làm thuê thì môi trường bụi bặm này đã thành quen.

Trong gian phòng làm hương nhỏ đó còn có những thùng nước. Người làm hương này bảo, đó không phải những thùng nước hóa chất như mọi người nghi ngờ. Nó chỉ là nước lã bình thường để nhúng que tăm hương vào cho ướt. Khi cho que tăm nhúng vào đống bột màu mới bám vào.  

Một phụ nữ cho biết, chị làm công việc này từ thuở nhỏ, đến giờ cũng được mấy chục năm.  

Các công đoạn đơn giản, ban đầu lấy que tăm hương nhúng vào xô nước để cho ướt. 

Nhúng xong thì sẽ bỏ ra cho vào đống bột màu đã được pha trộn sẵn.

Bột màu sẽ bay khắp phòng. Người làm hương phải ở trong phòng bụi bặm, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. 

Nhưng đó là công việc thường nhật của người làm thuê tại đây. 

 

 

Những chiếc thùng nước được người dân sử dụng để làm ẩm tăm que hương. 

Bó tăm que hương được để ngay trong phòng. 

Sau khi làm xong một mẻ, người làm hương thủ công sẽ cho vào chiếc thùng tôn. 

Rồi sau đó đem hương ra phơi nắng.

Hường Đình