Căn cước công dân (CCCD) gắn chip đang trở nên quen thuộc với người dân bởi sự tiện lợi trong đời sống. Tuy nhiên, thời gian qua đã có những trường hợp người dân bị các đối tượng không quen biết chụp lại CCCD và sử dụng vào những mục đích xấu. Cụ thể, trên CCCD gắn chip có mã QR các thông tin cá nhân có thể bị tội phạm công nghệ cao lợi dụng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường như đăng ký tài khoản ngân hàng, vay tiền trên app, đăng ký số điện thoại trả sau...

Ngày 8-6, Cục Cảnh sát Hình sự (C02, Bộ Công an) phát đi cảnh báo tới người dân, đề nghị mọi người cảnh giác với hành vi thu thập, mua bán trái phép thông tin cá nhân thông qua CCCD, CMND hoặc tài khoản ngân hàng.

C02 cho biết, thời gian qua, hoạt động thu thập, mua bán trái phép thông tin về tài khoản ngân hàng, CCCD, CMND của người dân diễn biến phức tạp tại một số địa phương. Công an các đơn vị, địa phương đã triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ nhằm phòng ngừa, phát hiện và đấu tranh xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Theo đánh giá của C02, đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh tội phạm, nhất là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền, đánh bạc, tổ chức đánh bạc... ảnh hưởng trực tiếp tình hình an ninh, trật tự tại các địa phương.

Thủ đoạn hoạt động phạm tội nổi lên bao gồm việc lợi dụng sơ hở của người dân trong việc chia sẻ hình ảnh CCCD, CMND, hộ khẩu trên mạng xã hội (Zalo, Facebook...) và sử dụng vào việc đăng ký sử dụng các dịch vụ online (mua hàng, xin việc, vay tiền để đánh cắp thông tin cá nhân của người dân.

Ngoài ra là lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân, đối tượng đưa ra nhiều lý do, xin chụp ảnh chân dung, chụp ảnh CCCD, CMND (có thể trả cho người dân từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng trên mỗi CCCD, CMND được chụp), hoặc các đối tượng thuê, mua tài khoản ngân hàng của người dân.

Theo Nghị định số 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình, các trường hợp dưới đây sẽ bị xử phạt do vi phạm quy định về cấp, quản lý, sử dụng Giấy chứng minh nhân dân (CMND) hoặc thẻ Căn cước công dân (CCCD).

Cụ thể, không đổi CCCD khi hết hạn có thể bị phạt đến 500.000 đồng. Người vi phạm sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong những hành vi:

- Không xuất trình Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền.

- Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD.

- Không nộp lại CMND hoặc thẻ CCCD cho cơ quan có thẩm quyền khi được thôi, bị tước quốc tịch, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam; không nộp lại CMND hoặc thẻ CCCD cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Người dân sử dụng CMND/CCCD của người khác bị phạt đến 2 triệu đồng. Cụ thể phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

- Chiếm đoạt, sử dụng Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND của người khác;

- Tẩy xóa, sửa chữa hoặc có hành vi khác làm sai lệch nội dung của Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND.

- Hủy hoại, cố ý làm hư hỏng Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND.

Người dân cung cấp thông tin sai sự thật để được cấp CCCD bị phạt đến 4 triệu đồng. Cụ thể, phạt tiền từ 2 triệu đồng đến 4 triệu đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

- Làm giả, sử dụng giấy tờ, tài liệu, dữ liệu giả để được cấp Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND.

- Cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật để được cấp Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND.

Người dân thế chấp, cầm cố CMND/CCCD bị phạt tới 6 triệu đồng. Cụ thể, phạt tiền từ 4 triệu đồng đến 6 triệu đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

- Làm giả Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

- Sử dụng Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND giả;

- Thế chấp, cầm cố, nhận cầm cố Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND.

- Mua, bán, thuê, cho thuê Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số CMND.

- Mượn, cho mượn Giấy CMND, CMND, thẻ CCCD để thực hiện hành vi trái quy định của pháp luật.

Ngoài hình thức phạt cảnh cáo, phạt tiền nêu trên, các hành vi vi phạm liên quan đến cấp, quản lý, sử dụng CCCD/CMND còn bị xử phạt bổ sung và bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định.

Ni Trần (Tổng hợp)