Rươi từ trước đến nay luôn được xem là món ăn trời cho hiếm có khi chỉ xuất hiện trong một vài tháng ngắn ngủi, không thể gây trồng, chỉ có thể đợi rươi tự ngoi lên mặt nước. Loài nhuyễn thể này vừa tự nhiên lại giàu chất dinh dưỡng nên cũng trở thành món ăn quý được nhiều người Việt yêu thích.

Chả rươi - món ngon được nhiều người yêu thích chế biến từ rươi tươi

Năm nay, người nông dân ven biển các tỉnh Hải Phòng, Hải Dương đang khấp khởi khi mùa rươi chiêm đã bắt đầu sớm. Mỗi năm sẽ có 2 mùa vụ rươi, một là vụ mùa chính bắt đầu từ cuối tháng 9 âm lịch đến hết năm; hai là vụ chiêm bắt đầu từ tháng 4 đến hết tháng 5 âm lịch. 

Thời điểm hiện tại, người nông dân đã đi vớt rươi chiêm được khá nhiều. Những cánh đồng có rươi trái vụ nổi lên khiến nước có màu đỏ hồng, loang loáng.

Muốn thu hoạch được rươi từ các thửa ruộng nước lợ, người dân sẽ phải làm một cái lưới ở ngay chỗ thoát nước của ruộng. Khi nước thoát sẽ làm rươi mắc vào lưới. Người dân chỉ việc thu lại và bán cho các thương lái.

Rươi nổi đỏ cả vùng nước ruộng

Chị Nguyễn Hằng (Hải Dương) chuyên thu mua và bán rươi chia sẻ: "Bình thường như mọi năm, rươi vụ chiêm thường bé, ngấn ít sữa hơn rươi vụ chính.

Nhưng năm nay, rươi nổi lên từ tháng 4 âm lịch lại rất to, đều con không kém gì rươi chính vụ. Hiện nay đang là cuối vụ chiêm nên số lượng rươi to, nhiều sữa đã ít đi rất nhiều, hiện phần lớn đều là rươi loại nhỏ hơn một chút nhưng chất lượng cũng không kém cạnh mấy".

Rươi đầu mùa chiêm to mập không kém gì rươi chính vụ, giá từ 450.000 - 600.000 đồng/kg tùy loại

Rươi vụ chiêm được chia làm hai loại. Một loại cỡ nhỡ to bằng ngón tay út thì được bán với giá 450.000 đồng/kg. Loại rươi to mập, đều con, ngấn sữa thì giá lên đến 600.000 đồng/kg, đắt giá ngang ngửa với rươi chính vụ.

"Nhiều người cho là rươi trái mùa ăn không được ngon, không được chất lượng bằng rươi chính vụ nhưng không phải đâu. Rươi trái vụ cũng thuộc vào dạng hàng hiếm, tươi ngon hiện nay. Mùa rươi thường kết thúc vào cuối năm nên những ai thích ăn rươi đều phải đợi đến mùa chiêm mới được ăn lứa rươi tươi tiếp theo, nếu không sẽ phải ăn rươi cấp đông trong 4 - 5 tháng, chắc chắn sẽ không ngon bằng" - chị Hằng chia sẻ.

Thực tế, rươi là loài nhuyễn thể thân mềm nên không thể để lâu. Loài này chỉ có thể ăn tươi và ngon nhất vào mùa thu chính vụ, hoặc ăn vào những ngày cuối hè khi rươi nổi lên trái mùa.

Vì là lứa rươi tươi đầu tiên trong năm nên loại thực phẩm này nhanh chóng được các chị em đặt mua về để chế biến thành các món ngon đãi cả nhà.

Chị Nguyễn Hằng cũng cho biết, vì rươi tươi mới nên rất nhiều khách đặt mua, thậm chí các khách ở các tỉnh miền Nam cũng không ngần ngại liên lạc đến để hỏi mua cả yến rươi.

"Rươi muốn vận chuyển tươi thì phải để vào thùng xốp mát, có chứa ít nước đá. Như vậy thì rươi có thể sống thêm được 2 - 3 ngày trong điều kiện bên ngoài. Tôi sử dụng dịch vụ vận chuyển bằng máy bay, khách có thể nhận rươi ngay tại nhà và trả phí dịch vụ ngay khi nhận hàng".

Vì đây là loại thực phẩm đắt đỏ nên những người nông dân có thể thu nhập cả chục triệu đồng vào mỗi vụ chiêm. Mùa chính vụ có thể kiếm được cả trăm triệu đồng. Mỗi kg rươi vụ chiêm được thu mua tại ruộng có giá từ 350.000 - 500.000 đồng tùy vào chất lượng của rươi.

Lý giải tại sao món rươi lại được ưa chuộng nhiều và có giá đắt như vậy, chị Hằng chia sẻ: "Rươi chỉ sống được khi ruộng không phun thuốc trừ sâu, không có hóa chất. Nếu ruộng bị phun thuốc thì chắc chắn năm đó không có rươi lên. Vậy nên loài này cực kỳ an toàn và sạch, giữa cơn bão thực phẩm bẩn như hiện nay thì có một đĩa chả rươi tươi trên mâm cơm là cực kỳ quý giá và tuyệt vời".

Tuy nhiên, dù món rươi được xếp vào hàng thực phẩm thơm ngon bậc nhất nhưng các chị em khi chế biến và sử dụng món rươi nên chú ý cẩn thận, vì rươi có thể gây dị ứng cho người ăn nếu không hợp. Vậy nên đối với những ai lần đầu ăn rươi thì chỉ nên ăn một ít, sau một thời gian cảm thấy cơ thể vẫn bình thường thì mới ăn tiếp. 

Ngoài việc bán rươi tươi ra thị trường, rất nhiều người còn làm mắm rươi để cất trữ và bán vào dịp cuối năm. Tương tự như rươi tươi, mắm rươi cũng được xem là thứ thực phẩm ngon, giàu dinh dưỡng, giữ được hương vị thuần túy của ruộng đồng.

Sau nhiều tháng chưng cất nên chúng có giá không hề rẻ, khoảng 500.000 đồng/chai 500ml. Chúng thường được săn tìm để dùng vào mâm cỗ ngày Tết hoặc làm quà biếu tặng vì có giá trị như đặc sản quý hiếm.

Mắm rươi rất được săn lùng vào dịp Tết dù có giá 1 triệu đồng/lit

Chị Hồng Ngân (Ba Đình, Hà Nội) mua 2kg rươi tươi từ tỉnh Hải Dương với giá 1 triệu đồng chia sẻ: "Ở các cửa hàng vẫn có bán rươi cấp đông nhưng tôi không dám mua, vì sợ không được tươi mới. Thế nên khi có người quen bán rươi tươi vụ chiêm thì tôi hỏi mua ngay để về làm chả. Ăn rất ngon và thơm, cả nhà tôi ai cũng thích. Còn lại một ít thì tôi tự chưng cất làm mắm rươi ăn dần, bây giờ làm đến Tết có ăn là vừa vặn".

Mặc dù giá rươi vụ chiêm không rẻ nhưng chị Ngân vẫn rất thích thú và hài lòng: "Rươi là đặc sản không phải mùa nào cũng có, muốn ăn tươi ngon thì phải chấp nhận giá đắt. Đến sát Tết chắc chắn giá rươi còn cao hơn, bây giờ tôi mua về ăn và làm mắm thì phù hợp rồi, đợi đến khi chính vụ thì lại mua về ăn tiếp".

Lương Chi