Ngày Tết Hàn Thực thường được cho rằng có nguồn gốc từ Trung Quốc. Tuy nhiên  cũng nhiều sự tích cho rằng, bánh trôi, bánh chay có từ thời Hùng Vương. Tục làm bánh trôi, bánh chay để nhắc lại sự tích “bọc trăm trứng” của bà Âu Cơ.

Ngày Tết Hàn thực cũng là dịp để các bà các mẹ dạy con cách nặn bánh, là dịp cả gia đình quây quần bên nhau. Ảnh minh họa. 

Xét cho cùng, đây cũng là ngày các bà các mẹ dạy các con nhỏ nặn chiếc bánh từ bột gạo nếp dẻo thơm dâng lên Tổ Tiên để gìn giữ một nét đẹp văn hóa lâu đời của người Việt.

Theo chuyên gia phong thủy Bùi Quang Minh, mâm cúng Tết Hàn Thực tuy đơn giản nhưng cũng có một số điểm lưu ý các gia đình cách bày mâm sao cho chuẩn nhất.

Chuyên gia phong thủy Bùi Quang Minh. Ảnh: NVCC

Hương, hoa, quả tươi, trầu cau

Bất cứ mâm cúng nào cũng cần phải có hương, hoa quả tươi và trầu cau. Mâm cúng lễ Tết Hàn thực cũng vậy, cần có hương, hoa, quả tươi, trầu cau.

Các gia đình có thể mua một đĩa hoa quả tươi với khoảng 5 loại quả đúng mùa có màu sắc khác nhau như màu xanh, đỏ, vàng, tím… để đại diện cho ngũ hành. Hoặc nếu đơn giản hơn, gia đình có thể chỉ bày biện một đĩa quả tươi thành tâm là được.

Tuyệt đối tránh bày hoa quả giả, hoặc những loại hoa quả có nhiều gai gây cảm giác “gai góc”.

1 ly nước sạch

Tết Hàn thực cũng như trong mọi lễ cúng khác, thứ không thể thiếu trên bàn thờ là 1 ly nước sạch.

Ly nước sạch này được coi là biểu hiện cho cái tâm trong sạch, thanh tịnh như nước của gia chủ khi thực hiện cúng lễ.

Chuyên gia phong thủy Bùi Quang Minh khuyến cáo các gia đình cần phải rửa sạch ly nước, lấy nước sạch mới được dâng lên cúng. Tuyệt đối tránh dâng ly nước cáu bẩn mà “phạm” với Tổ tiên.

Cách bày: 5 hoặc 3 đĩa bánh trôi + 3 bát bánh chay

Do Tết Hàn thực có ý nghĩa là mọi nhà ăn đồ lạnh nên vào ngày này các gia đình không thể thiếu những đĩa bánh trôi, bánh chay. Đây là những món ăn mang đặc trưng mang cả hương vị thanh trong của đất trời. "Mâm cúng Tết Hàn thực luôn có năm hoặc ba đĩa bánh trôi và ba bát bánh chay dâng lên bàn thờ", Chuyên gia Bùi Quang Minh nói.

Số lượng bánh lẻ, đĩa bánh lẻ tượng trưng cho sự hòa hợp âm dương, may mắn, suôn sẻ cho cả gia đình. Ảnh minh họa. 

Theo chuyên gia lý giải, con số bát bánh trôi và bánh chay phải là 5 hoặc 3 bởi vì cha ông ta quan niệm số lẻ là số tâm linh. Cũng giống như thắp hương, người ta cũng thắp thường thắp 1 nén hoặc 3 nén, 5 nén chứ không thắp số chẵn. 

Văn khấn Tết Hàn thực

Văn khấn Tết Hàn thực ngày 3 tháng 3 khi cúng Tổ Tiên phải khấn thần ngoại trước, thần nội sau theo nghi thức dưới đây:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

-Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

-Con lạy Hoàng thiên hậu Thổ chư vị Tôn thần.

-Con lạy Ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

-Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá, Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ chúng con là…

Hôm nay là ngày mùng 3.3

Gặp tiết Hàn Thực, tín chủ con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị Tôn thần, nhớ đức cù lao Tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả đốt nén hương, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại trong họ, cúi xin thương xót con cháu giáng về linh sàng, chứng giáng tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh, tiền chủ, hậu chủ ở trong nhà này, đất này, đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con luôn mạnh khỏe, gia đình hòa thuận, bản mệnh bình an.

Nam mô A di Đà Phật! (3 lần). 

Thu Hà