Bà mẹ một con cho hay, có một số bé có thể bú cả mẹ và bình xen kẽ nhau. Nhưng lại có những bé chỉ chọn một cách, ở thời điểm này bé thích ti mẹ, ở thời điểm khác có thể bé lại chỉ thích bú bình. Theo đó, chị đưa ra một số nguyên nhân khiến bé từ chối ti mẹ như sau:

“Bé từ chối ti mẹ có thể do khớp ngậm không đúng, do mẹ lạm dụng ti giả. Việc ăn dặm nhiều khiến bé quá no, không tiếp nhận sữa mẹ. Bé mọc răng hoặc gặp vấn đề về sức khỏe. Bé trong giai đoạn cai sữa, bị tổn thương tinh thần khi bú mẹ.

Bên cạnh đó, cũng có nguyên nhân từ mẹ như mẹ dùng thuốc (thuốc chữa bệnh hoặc thuốc ngừa thai). Hormone của mẹ thay đổi khi hành kinh, hay mang thai trong thời gian cho con bú. Mẹ ăn thức ăn lạ, mẹ có mùi khác hoặc mẹ bị viêm tắc tuyến sữa. Ngoài ra, cũng có nguyên nhân đến từ nguồn sữa như sữa xuống quá chậm hoặc quá nhanh, hoặc sữa ít”.

 Chị Ngọc Hân và bé Nhôm (Ảnh: NVCC)

Chị Hân cho biết, khi rời vào hoàn cảnh này, rất nhiều mẹ đã đặt ra câu hỏi như: Bé đã quen bú bình rồi, liệu bé có bú mẹ lại được không? Hay mẹ đã mất sữa, liệu có thể kích sữa lại bằng việc cho con bú không? Theo đó, chị cũng khẳng định điều này hoàn toàn có thể.

Tuy nhiên, bà mẹ trẻ nhấn mạnh, sự thay đổi nào cũng cần có thời gian, sự kiên nhẫn, kiến thức đúng đắn cũng như sự hỗ trợ cần thiết. Thay đổi bất kỳ thói quen nào với người lớn không phải lúc nào cũng là một việc dễ dàng, huống chi là em bé. Hơn nữa, chuyện cai ti bình để quay trở lại với bầu vú mẹ, không đơn giản chỉ là chuyện của bé mà của cả mẹ nữa.

Dựa trên những nguyên nhân cơ bản, mẹ bé Nhôm vạch ra 10 gợi ý khắc phục tình trạng con không chịu ti mẹ, sẽ trở về với bầu vú của mẹ cụ thể như sau:

1. Bắt đầu càng sớm càng tốt

Thời gian bé bỏ bú mẹ càng lâu, thì thời gian để bé quay lại bú càng dài. Đối các bé sơ sinh, đặc biệt các bé dưới 3 tháng lỡ quen với ti bình, thì khả năng bé quay lại ti mẹ cao hơn các bé lớn hơn.

Bà mẹ Hà Thành luôn mong muốn con yêu được lớn lên bởi những giọt sữa thiêng liêng nhất của người mẹ (Ảnh: NVCC)

2. Mẹ cần kiên nhẫn và bình tĩnh

Chị Ngọc Hân nhấn mạnh, mặc dù khi tập cho con ti mẹ lại, có những lúc mẹ cảm thấy vô cùng bực tức và chán nản hoặc chỉ muốn buông xuôi. Tuy nhiên, việc ép buộc bé bú mẹ (cũng như ép bé ăn hoặc những hình thức ép buộc khác) sẽ làm cho tình hình tệ hơn. Nếu trong quá trình tập, con không hợp tác và mẹ cảm thấy căng thẳng, tốt nhất nên dừng lại và thử vào lần sau.

3.Bắt đầu bằng việc da tiếp da

“Đối với bé lớn (trên 3 tháng), việc ấp bé lên người hoặc bé chịu nằm yên thực sự là một thử thách.Vì từ 3 tháng trở đi, bé “hóng hớt” nhiều, khó tập trung hơn. Do đó, việc tiếp da có thể thực hiện bằng cách “tiếp xúc da” nhiều lần trong ngày, mẹ để ngực trần chơi với con, cố gắng tiếp xúc bầu vú với con, cho con “ngửi” mùi mẹ. Một hoạt động có thể cho hai mẹ con “tiếp xúc da” đó là mẹ chơi với con trên sàn, để ngực trần (không mặc áo).

Đối với bé nhỏ hơn 3 tháng, mẹ có thể dùng địu, mẹ để ngực trần, quấn con chỉ mặc tã, sau đó có thể mặc thêm áo rộng nếu trời lạnh. Việc da tiếp da này chiếm tới 70% thành công của việc tập con ti mẹ lại. Đây là cách kích thích giác quan mạnh nhất: từ cảm xúc, cảm giác, tới khứu giác khi con ngửi mùi của mẹ, ngửi mùi ở tuyến đầu ti mẹ”, mẹ Nhôm bày tỏ.

Chị cũng cho biết thêm, khi được gần gũi với, ngửi mùi và tiếp xúc với mẹ, con sẽ cảm thấy sự tin cậy và yên tâm. Càng dành thời gian gần gũi với con, mẹ càng tạo được sự tin cậy nơi con. Cho dù khả năng nhận thức cũng như ngôn ngữ của bé chưa phát triển để báo cho mẹ biết mực độ tiếp nhận những tiếp xúc đó như thế nào, nhưng một khi bé thấy yên tâm, sẽ tự tin bú mẹ trở lại. Hơn nữa, việc tiếp da với con sẽ kích thích sản sinh oxytocin làm cho phản xạ xuống sữa (let-down reflex) của mẹ thuận lợi hơn.

Chị nhấn mạnh, việc giúp bé từ ti bình trở lại bầu vú mẹ đòi hỏi sự kiên nhẫn và bình tĩnh (Ảnh: NVCC)

4. Cho bé bú càng nhiều càng tốt

Sữa được sản xuất theo quy luật cung cầu, tức là con càng bú nhiều, tuyến sữa được làm trống thường xuyên thì sữa sẽ sản xuất thường xuyên hơn. Đối với các mẹ tái kích sữa (relactation), sau một thời gian mất sữa do cai sữa con sớm, thì động tác bú mút của bé có tác dụng kích sữa hiệu quả hơn bất kỳ máy hút sữa nào. Điều này không có nghĩa rằng, mẹ không nên dùng máy hút sữa mà là việc dùng máy hút sữa không phải là ưu tiên hàng đầu, nhất là đối với các mẹ có kinh tế không thoải mái. Việc dùng máy để kích sữa có thể thực hiện, khi mẹ cảm thấy thoải mái và không bị áp lực.

5.  Cai dần bình

Cố gắng giảm thiểu số lần bé bú bình càng nhiều càng tốt. Chị Hân lưu ý rằng, nên giảm số lần ti bình, chứ không phải giảm số lần bé bú. Tức là thay vì dùng bình thì dùng cốc, thìa, syring hoặc đút cho bé bằng ngón tay (đối với bé nhỏ).

6. “Nếu” như bé đói

Nếu mỗi cữ bé bú hết 100ml, chị Hân khuyên rằng, mẹ chỉ nên lấy cho bé 30ml sữa mẹ vắt ra. Khi bé bú hết 30ml, mẹ nhẹ nhàng lấy bình ra và thử đưa vú mẹ cho bé xem bé có chịu mút hay không. Nếu bé phản đối và không hợp tác, có nghĩa là lần đó bé chưa sẵn sàng.

Mẹ hãy thử lần sau. Tuy nhiên, không nên đợi bé đói mới làm, mà chỉ thực hiện “nếu” như bé đói mà thôi. Bình thường, mẹ cứ liên tục cho bé ti mẹ, cho bé nhìn, sờ vào bầu ti mẹ bất cứ lúc nào tiện lợi cho hai mẹ con, miễn là con đang thư giãn và thoải mái.

7. Dùng núm trợ ti

Mẹ có thể dùng núm trợ ti cho bé bú. Khi sữa xuống và bé có vẻ thoải mái, hãy nhẹ nhàng gỡ núm trợ ti ra, để cho bé ti trực tiếp và xem phản ứng. Nếu bé có vẻ chần chừ nhưng vẫn thoải mái, mẹ cứ để tự bé làm quen một thời gian. Nếu bé tỏ vẻ khó chịu mẹ hãy lại gắn trợ ti vào. Cố gắng làm nhiều lần trong một cữ bú.

 Da tiếp da là một trong những biện pháp quan trọng không thể thiếu để đưa con về với bầu vú mẹ nhanh hơn (Ảnh: NVCC)

8. Vừa đi vừa cho bú

Với cách này, chị Hân hướng dẫn, nên bế bé ở tư thế thẳng, đầu bé ngang với bầu vú mẹ, mẹ để ngực trần, vừa đi lại nhẹ nhàng vừa cho bé bú.

9. Ép bầu vú (breast compression) khi cho bé bú

Ép bầu vú là động tác dùng ngón cái, đặt lên phần trên của bầu vú, các ngón tay nằm dưới bầu vú nhẹ nhàng “ép” (nặn) xuống khi bé đang bú. Mẹ Hà thành nhấn mạnh, cố gắng không để tay sát phần quầng thâm và núm vú vì sẽ làm gián đoạn khớp ngậm của bé.

Thực hiện điều này khi bé ngậm vú đúng và sâu, cơ thể bé ở vị trí đúng (tai-vai-hông thẳng hàng). Động tác này giúp tạo áp lực lên các tuyến sữa, giúp kích thích sữa ra nhiều hơn, đồng thời tạo điều kiện cho phản xạ xuống sữa được dễ dàng hơn.

10. Tập bú lại khi bé buồn ngủ

Khi bé có dấu hiệu sắp ngủ hoặc tỏ vẻ không đói lắm, mẹ có thể bắt đầu tiếp da, cho bé tiếp xúc với bầu vú. Sẽ hiệu quả hơn, nếu trước đó mẹ massage bầu vú để kích thích phản xạ xuống sữa. Đồng thời trong quá trình bú, mẹ ép bầu vú như hướng dẫn ở trên.

“Không phải mẹ nào cũng thành công trong việc đem con trở lại bầu vú. Cũng như không phải mọi sự cố gắng đều mang lại kết quả mong đợi. Mẹ dễ rơi vào trạng thái khủng hoảng, thất vọng và mặc cảm khi mục tiêu đặt ra không đạt được. Cơ thể của người mẹ không thất bại trong việc cho con bú, mà việc cho con bú gặp khó khăn vì nhiều lý do: thiếu kiến thức, ngộ nhận, thiếu sự hỗ trợ và tư vấn hợp lý”, chị Ngọc Hân lưu ý.

Với các mẹ đang kích sữa và muốn tập làm quen với việc bé bú mẹ, chị cũng nhấn mạnh, lịch hút sữa các mẹ có thể duy trì các cữ cách nhau 6h. Gợi ý cho lịch hút sữa: 0h – 6h – 12h – 18h. Các cữ còn lại mẹ cho các bé ti mẹ nhiều nhất có thể.

Lê Huyền