Theo Kidsme, hiện nay có nhiều phương pháp cho trẻ ăn dặm. Mỗi cách đều có những ưu và nhược điểm riêng, phụ huynh cần tìm hiểu rõ để lựa chọn phương pháp nào phù hợp nhất với con mình. 

Ăn dặm kiểu truyền thống (đút bằng thìa) 

Với phương pháp này, thực phẩm được xay nhuyễn tạo thành hỗn hợp, thường là bột dinh dưỡng kết hợp với rau củ hay thịt, cá. Phụ huynh sẽ đút bằng muỗng, trẻ chỉ có nhiệm vụ nuốt thức ăn. Đây là kiểu ăn dặm phổ biến bởi ưu điểm đơn giản và tiện lợi. Cha mẹ có thể đút cho con ăn hết lượng thực phẩm mong muốn. Bé có thể ăn với số lượng nhiều ngay từ ngày đầu tập ăn và khả năng tăng cân tốt.  

  Phương pháp ăn dặm truyền thống. Ảnh: News .   

Trong một nghiên cứu mới đây, các chuyên gia của Medical Daily khuyến cáo kiểu ăn dặm truyền thống bằng cách đút thìa dễ gây tình trạng béo phì và kén ăn ở trẻ sau này. Thường trong giai đoạn tập ăn dặm, nguồn dinh dưỡng chính của trẻ vẫn là sữa mẹ. Việc cho bé ăn lượng thực phẩm nhiều sẽ khiến bé dễ béo phì và khó tiếp thu dinh dưỡng từ sữa mẹ. 

Thực phẩm được xay nhuyễn và trộn lẫn khiến trẻ khó phân biệt được mùi vị của từng loại thức ăn. Bé chỉ biết một mùi tổng hợp, khi lớn lên các em sẽ khó hòa nhập vào bữa cơm gia đình. Hơn nữa cha mẹ sẽ khó nhận biết được chính xác đâu là thức ăn mà con thích hoặc loại nào có thể gây dị ứng cho bé. 

Trẻ bị ép ăn thường không cảm thấy thoải mái, thậm chí gây ra căng thẳng và tâm lý sợ hãi trong bữa ăn, từ đó dẫn đến biếng ăn và sợ nhiều món ăn. Phụ huynh muốn con ăn nhiều thường "dụ" trẻ bằng cách đưa đi chơi, xem tivi, chơi điện thoại, điều này vô tình tạo ra một thói quen ăn uống không lành mạnh, ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa và hứng thú ăn uống của trẻ. 

Ăn dặm tự chỉ huy (baby led weaning) 

Các bà mẹ Tây không xay nhuyễn thực phẩm, không dùng thìa đút cho con ăn mà cho bé tự ăn. Với phương pháp này, thực phẩm được chế biến sao cho bé dễ dàng cầm tay, bốc ăn được. Mẹ sẽ chuẩn bị các món đầy đủ dinh dưỡng và bày lên mâm để trước mặt bé. Nhiệm vụ của trẻ là tự cầm lên và ăn, người lớn chỉ cần hướng dẫn cho bé cách cầm và đưa thức ăn lên miệng như thế nào.  

  Trẻ ăn dặm tự chỉ huy. Ảnh: News  .   

Phương pháp này có ưu điểm là trẻ hoàn toàn chủ động trong việc ăn uống. Bé có thể tự chọn thức ăn trên mâm và tự quyết định ăn bao nhiêu, dùng món nào. Khi đó các em có cơ hội khám phá nhiều dạng thực phẩm, màu sắc, mùi vị, và thành phần của từng loại riêng biệt. Từ đó mang lại cho bé sự thích thú trong ăn uống, thái độ cũng tích cực hơn. 

Bé nào học cách tự ăn từ sớm đều có xu hướng dễ dàng tham gia vào bữa ăn gia đình sớm và dùng được đa dạng thực phẩm trên bàn ăn gia đình. Hơn nữa, khi được chủ động tiếp xúc với thực phẩm thô từ sớm, bé sẽ được khuyến khích chọn lựa những món ăn lành mạnh, nhờ đó  tránh được bệnh béo phì. 

Nhược điểm của kiểm ăn dặm tự chỉ huy bộc lộ ở giai đoạn bắt đầu làm quen, hầu như trẻ không ăn ngay mà chỉ chơi đùa, quăng ném, chỉ nếm thử một chút. Phụ huynh thường cảm thấy "ức chế" khi thấy hầu hết thức ăn của trẻ nằm dưới sàn nhà, trong khi lượng dinh dưỡng bé hấp thụ vào rất ít. Hơn nữa trẻ  dễ bị nghẹn hóc khi phải nhai một số món ăn dai, cứng, ví dụ như thịt, dù đã nấu chín. Do vậy, cha mẹ cần kiên trì, để ý sát đến con và bình tĩnh xử lý khi có sự cố xảy ra. 

Ăn dặm với túi nhai và bình bóp 

Hiện nay nhiều bà mẹ hiện đại chọn phương pháp cho con ăn dặm bằng túi nhai silicon hoặc bình bóp chống hóc. Họ cho các thức ăn dạng thô như trái cây, rau củ, thịt, cá làm mềm vào trong túi chứa (ti nhai) silicon có nhiều lỗ thoát thức ăn rồi đưa cho bé tự cầm nhai. Còn bình bóp dùng cho các loại thức ăn dạng lỏng sệt như cháo hoặc bột.  

  Trẻ ăn dặm bằng túi nhai. Ảnh: Kidsme .   

Phương pháp này có ưu điểm là thực phẩm nằm trong túi nhai không bị rơi vãi. Túi mềm dẻo không làm đau lưỡi và nướu, đồng thời kích thích bé nhai nhiều hơn mà không lo bị hóc. Mẹ biết chính xác lượng thực phẩm mà bé đã ăn và k  hông phải tốn nhiều thời gian dọn dẹp thức ăn bị vương vãi.  Túi cũng dễ dàng rửa sạch bằng xà phòng hay luộc trong nước sôi. 

 Trẻ ở giai đoạn mọc răng luôn cảm thấy khó chịu, mẹ có thể tận dụng túi nhai như một công cụ làm dịu nướu bằng cách cho các loại trái cây đông lạnh như dâu, xoài hay bơ vào và đưa cho bé gặm. Cách này giúp xoa dịu nướu và giảm đau rất hiệu quả. 

Tuy tiện lợi, song túi nhai hoặc bình bóp không thể hoàn toàn thay thế phương pháp ăn dặm tự chỉ huy. Khi dùng túi nhai, trẻ không trực tiếp cầm vào thức ăn nên không cảm nhận được sự cứng mềm, nóng lạnh, ướt hay khô của thực phẩm. Ví dụ như để cầm được hạt đậu Hà Lan thì bé cần dùng các ngón tay một cách khéo léo hơn. Khi nhai với túi nhai, lưỡi bé sẽ chỉ cảm nhận bề mặt ti silicone là chính, mặc dù bé có thể ngửi được mùi và nếm được vị của món ăn, nhưng lưỡi không cảm nhận trực tiếp độ cứng, mềm, dai và những góc cạnh khác nhau của từng loại thực phẩm. 

Đối với những món ăn dai và cứng hơn, chẳng hạn thịt đã nấu chín, đọt rau muống, bông cải, bé khó có thể nhai nhuyễn hết, nhiều phần xác thức ăn sẽ đọng lại bên trong túi nhai. Vì thế nên nhiều chất xơ, chất dinh dưỡng bị bỏ sót trong túi mà không hấp thu hết được. Vấn đề này có thể khắc phục bằng cách cắt thật nhỏ thực phẩm, lựa rau lá non hoặc thái nhỏ cho vào túi nhai. Như vậy trẻ vẫn có thể nhai kỹ để lấy thức ăn mà giảm thiểu lượng thực phẩm còn sót lại trong túi. 

Lưu ý: khi áp dụng phương pháp ăn dặm bằng túi nhai,  mẹ cần để ý và cảm nhận khả năng nhai của bé để điều chỉnh cho phù hợp, nên cho ăn thực phẩm mềm trước rồi mới đến cứng.  

Theo Trân Thi/Vnexpress