Bánh đúc là món quà quê giản dị, hồn hậu như một món ăn lơ ngơ đi lạc lên thành thị. Thế nhưng đâu đó giữa lòng Hà Nội đông đúc, chật chội và ồn ã, những hàng bánh đúc vẫn xuất hiện như một nét dịu dàng riêng.

Bánh đúc ở Hà Nội chủ yếu có ba loại chính, bánh đúc lạc, bánh đúc riêu và bánh đúc nóng. Mỗi loại đều mang những hương vị và cách ăn riêng, không hề giống nhau.

Bánh đúc lạc

Đây là món bánh ăn cổ xưa, đơn giản nhất vẫn còn bán trên các phố chợ Hà Nội. Ngon nhất vẫn là những hàng quẩy đi bán rong ở chợ Đồng Xuân, phố Hàng Đào… Bánh làm từ gạo tẻ trắng ngần đóng thành từng miếng tròn, to như cái nong nhỏ, điểm những hạt lạc vàng óng ả, bày trên mẹt có lót lá chuối xanh mươn mướt.

Bánh đúc mà đổ ra sàng

Thuận anh anh bán, thuận nàng nàng mua.

Người Hà Nội coi bánh đúc lạc như món món ăn chơi nhưng vẫn không kém phần kén chọn.

Đọc câu ca dao cũng đủ thấy được món bánh giản dị này được bán thế nào. Chẳng bao giờ bạn thấy ai bán hàng rong mà rao “Ai ăn bánh đúc không?”, như rao bánh mì, bánh rán. Người ăn thường mua vài lạng hay nửa cân về nhà bày ra đĩa. Rót tương bần ra bát rồi bẻ từng miếng bánh đúc, quệt tương ăn. Cái giòn, mát, trong trẻo của bánh đúc, bùi bùi sần sật của miếng lạc chấm với tương thơm ngọt của đậu đỗ thì thật chẳng có gì ngon hơn.

Bạn có thể tìm mua bánh đúc lạc tại bất kỳ con chợ nào trên phố của Hà Nội với giá chỉ 20.000 một cân. Khi mua bánh đúc sẽ được người bán cho thêm tương ăn kèm.

Bánh đúc riêu cua

Chắc hẳn ăn bánh đúc lạc nhiều lạt miệng, nên người ta lại sáng tạo ra món bánh đúc riêu cua. Vẫn là bánh đúc thường đấy thôi nhưng được thái con chì, xếp gọn ghẽ vào bát tô, điểm thêm dăm thứ rau ghém ăn kèm như rau ngổ, nõn chuối, rau muống chẻ rồi chan canh riêu cua lên trên. 

Bánh đúc riêu cua ăn lạ miệng, mát mịn, chua thanh là món quà các bà, các mẹ yêu thích.

Canh riêu bây giờ là linh hồn của món ăn nên phải nấu thật ngon với nước ửng màu cà chua, thơm chua mùi bỗng rượu và nổi sánh gạch cua. Bánh đúc bây giờ đã ngấm canh riêu cua ăn vừa giòn vừa trơn vừa mịn lại thanh mát, đậm đà. Mùa hè ăn vào đến đâu mát đến đó. Mùa đông thì suýt xoa ngon chẳng kém gì bát bún riêu.

Bánh đúc riêu cua không bán nhiều như bánh đúc lạc. Bạn có thể tìm ăn tại ngõ 8 phố Lê Ngọc Hân hay ở buổi sáng ở chợ Nghĩa Dũng với giá từ 15.000 đồng một bát.

Bánh đúc nóng

Nếu như bánh đúc lạc và bánh đúc riêu cua chủ yếu được các bà, các mẹ thích ăn và tìm ăn, thì bánh đúc nóng phổ biến và nổi tiếng hơn cả, là món quà quen của các nam thanh nữ tú khi đông về.

Khi những cơn gió lạnh bắt đầu ùa về Hà Nội, những hàng bánh đúc nóng lại nhộn nhịp và tấp nập người tới thưởng thức món quà quê nhưng đã trở nên nổi tiếng trên phố thị.

Bánh đúc nóng được quấy từ bột gạo tẻ pha loãng với nước vôi trong, đến khi sánh lại vì cứ thế đun lửa lom rom nhỏ để nồi bánh luôn sủi tăm nóng hổi. Nhân bánh là thịt lợn xay nhỏ xào cùng mộc nhĩ, hành tây, hành lá, hành khô và gia vị vừa tới rồi đổ xâm xấp nước. Khi có khách gọi, chủ quán múc bánh đúc ra bát, rồi chan nhân lên trên, rắc thêm dúm mùi ta thái nhỏ và rắc chút tiêu xay cho dậy mùi. Trông bánh dẻo như cháo, nhưng ăn vào là “biết tay” nhau ngay. Miếng bánh dẻo quánh, trắng mịn ăn kèm với nước chan vàng sóng sánh của thịt và nấm thật đúng là “miếng ngon để đời”.

Bánh đúc nóng nổi tiếng nhất ở những địa chỉ: Sân C2 - tập thể Trung Tự; ngõ 8 Lê Ngọc Hân; ngõ Xã Đàn 2, 106 Gốc Đề. Giá chỉ từ 8.000 cho bánh đúc nóng truyền thống.