Con đường "độc đạo"

Giá nhà đất tại phố cổ lên đến tiền tỷ nhưng những con ngõ dẫn vào nhà chỉ rộng chưa đầy 1 mét. Có những ngõ lớn khoảng 1m đủ cho hai người đi bộ nhưng những ngõ chỉ rộng khoảng 40-5cm đủ cho 1 người đi.

Đặc biệt, với kiểu kiến trúc đó, nhiều con ngõ ở phố cổ khiến người béo phải nghiêng người, người cao phải cúi thấp đầu để đi. Tại phố Hàng Da có một con ngõ hẹp đến mức, chỗ rộng nhất là 60cm và chỗ hẹp nhất chưa đầy 50cm.

Một cụ già sống trong ngõ 78 - phố Hàng Bồ trải lòng khi dẫn tôi đi tham quan nhà: “Cứ bảo phố cổ sướng nhưng chả sướng đâu cháu ạ. Có sướng thì sướng ai ở mặt đường thôi, chứ sâu vào trong ngõ ngách thế này thì bất tiện lắm. Có hôm dắt xe đạp ra đến giữa ngõ, gặp người ta đi xe máy vào là phải lùi xe quay lại vì làm gì có chỗ mà tránh.”

Dù có những ngõ chỉ dài hơn 10 mét nhưng nhiều người phải mất tới 10-15 phút mới có thể dắt chiếc xe ra ngoài đường. Toát mồ hôi hơn đó là những người phải dắt xe ga bề thế, cồng kềnh vào con ngõ nhỏ, phần vì chật hẹp phần phần vì bị cọ xát khiến xe dễ hư hỏng.

Đường hẹp khiến cho nhiều người dắt xe ra ngõ phải mất nhiều thời gian

Không chỉ là lối duy nhất dẫn vào nhà mà đôi khi ngõ nhỏ cũng chính là sân sinh hoạt chung của nhiều gia đình gần nhau. Nhiều người sống ở phố cổ cho biết, đó chính là nơi nấu ăn, giặt quần áo, tắm rửa,… Việc sinh hoạt chung như vậy, khiến cư dân phố cổ gặp phải nhiều tình huống dở khóc dở cười. 

Vất vả nhất là lúc gia đình  có ma chay, tiệc tùng, cưới hỏi, các  gia đình chỉ biết thuê ngoài hoặc mượn nhà ở mặt tiền để tổ chức. Có những thanh niên vì e ngại cuộc sống bất tiện mà không muốn kết hôn hoặc sau khi kết hôn đành phải chuyển đi nơi khác sinh sống.

Đi nghiêng...

Ít ai ngờ trong con ngõ số 44 - phố Hàng Buồm lại có hàng chục hộ gia đình sinh sống. Khi đứng từ ngoài ngõ nhìn vào trong, tất cả chỉ là một khoảng tối thui. Người dân sống trong ngõ nhỏ thường hay tự sắm cho mình những chiếc đèn pin mini để di chuyển dễ dàng kể cả khi ra đường vào ban ngày.

Những con ngõ kéo dài tối thui ngay cả khi ngoài trời đang là ban ngày

Giữa hoặc cuối ngõ phố cổ thường có những cầu thang bé xíu với tay vịn bằng sắt cũ rích. Diện tích của các bậc cầu thang còn nhỏ hơn rất nhiều so với diện tích ngõ. Mỗi lần bước lên cầu thang, các hộ gia đình sống phía trên phải quên hết sợ hãi và cẩn thận từng chút.

Dẫn tôi lên thăm nhà nhưng một cụ già sống trong căn hộ 78A - phố Hàng Bồ vẫn không ngừng ngoái xuống nhắc nhở nắm chắc tay vịn cầu thang. Những vết sần sùi thô ráp trên thanh sắt là minh chứng rõ nét cho vết han gỉ tồn tại theo thời gian. Với người nào lần đầu đi trên cầu thang nhỏ hẹp này hẳn sẽ "tim đập, chân run", chỉ cần một bước hụt không ai dám nói trước điều gì sẽ xảy ra.

Do chật chội, nhiều nhà có trẻ con thường không cho con ra ngoài chơi hoặc có những cháu chạy ra hẳn ngoài mặt đường dễ gây ra những hậu quả khó lường. Ngõ ngách nhỏ hẹp, không thoáng khí nên ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của các hộ gia đình.

Một người dân sống tại số nhà 44 - phố Hàng Buồm cho biết: “Ở đây mệt mỏi nhất là không khí không thông thoáng. Nhiều hộ còn nhóm bếp than tổ ong mỗi ngày khiến chúng tôi rất khó thở.”

Mỗi con ngõ nhỏ của Hà thành đều cất giấu một bất ngờ riêng. Ngõ nhỏ là thế, nhưng trong đó vẫn diễn ra mọi sinh hoạt của cuộc sống thường ngày đầy sinh động. Người dân phố cổ từ người trẻ đến người già luôn biết cách sống chung với những khó khăn, bất tiện bằng nhiều cách.

Nhiều người già đã sống mấy chục năm trong những căn nhà chật chội, đi lại hàng ngày trên những con ngõ hẹp đến mức khó tưởng tượng. Thế hệ này qua đi, thế hệ khác ra đời, nhiều đứa trẻ tiếp tục đi trên những con ngõ ấy. Có thể bất tiện và vất vả khi di chuyển nhưng những con ngõ nhỏ hay siêu nhỏ trở thành hình ảnh quen thuộc với nhiều người, như một phần trong tâm khảm của họ.

Châu Loan
(Theo Congluan)