Quy trình giải quyết tố giác thế nào? 

Thiếu tướng Trần Ngọc Hà - Cục trưởng Cảnh sát hình sự (C02, Bộ Công an) cho biết, thời gian gần đây xuất hiện nhiều thông tin về việc có các cá nhân đứng ra làm đơn gửi đến cơ quan công an để  tố cáo một số người có hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động từ thiện . 

Trước thực trạng đó, Cục Cảnh sát hình sự đang cho lực lượng rà soát tại các địa phương xem có nhận được các đơn từ, thông tin phản ánh nêu trên hay không. 

Thiếu tướng Trần Ngọc Hà, Cục trưởng Cảnh sát hình sự. Ảnh: L.T 

Sau thông tin này, nhiều người đặt câu hỏi về quy trình xử lý, giải quyết đơn tố giác sẽ diễn ra thế nào? 

Luật sư Trương Quốc Hòe (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, ngày 26/3/2020, Bộ Công an ban hành Thông tư 28/2020/TT-BCA quy định trình tự, thủ tục tiếp nhận, phân loại, xử lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố của lực lượng Công an nhân dân (có hiệu lực thi hành từ ngày 15/5/2020). 

Theo Thông tư trên, sau khi nhận đơn tố giác, tin báo tố giác tội phạm qua các nguồn, lực lượng chức năng sẽ tiến hành phân loại và xử lý tin báo. 

Trách nhiệm phân loại, xử lý tin báo của công cấp xã, Đồn, Trạm Công an và quy trình xử lý tin báo của các đơn vị này trong một số trường hợp cụ thể; quy trình phân loại, xử lý tin báo của các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; quy trình xử lý đối với đơn, thư gửi qua Bưu điện… 

Việc chuyển tin báo để giải quyết theo thẩm quyền phải có Phiếu chuyển tin báo theo mẫu theo Thông tư 61/2017 của Bộ Công an (Điều 11) và phải thực hiện trong hạn 24 giờ kể từ khi có căn cứ. 

Về việc giải quyết tin báo, theo vị luật sư, điều tra viên chỉ được tiến hành các nội dung kiểm tra, xác minh theo kế hoạch đã được phê duyệt; nếu phát sinh vấn đề mới không có trong kế hoạch thì phải phải đề xuất bằng văn bản với chỉ huy phụ trách để báo cáo Thủ trưởng cho ý kiến. 

Quá trình giải quyết tin báo, Cơ quan điều tra được phép triệu tập và lấy lời khai những người tham gia tố tụng có liên quan nhằm kiểm tra, xác minh; áp dụng các biện pháp đối chất, nhận dạng, nhận biết giọng nói và các hoạt động khác thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra. 

Chậm nhất 7 ngày trước khi hết hạn kiểm tra, xác minh tin báo, Điều tra viên phải có báo cáo kết thúc việc xác minh bằng văn bản và đề xuất cụ thể theo hướng: khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự; tạm đình chỉ hoặc gia hạn thời hạn xác minh. 

Trường hợp ra quyết định khởi tố hoặc không khởi tố hoặc tạm đình chỉ thì đều phải chuyển quyết định kèm hồ sơ cho Viện kiểm sát trong hạn 24 giờ để tiến hành kiểm sát. 

Cơ quan điều tra phải thông báo kết quả giải quyết tin báo trong thời hạn 3 ngày kể từ ngày kết thúc việc giải quyết (nếu khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự) cho Viện kiểm sát cùng cấp và người đã tố giác. Trường hợp tạm đình chỉ thì thời hạn này là 24 giờ kể từ khi ra quyết định. 

Khi chuyển tin báo trong trường hợp không thuộc thẩm quyền thì cơ quan điều tra phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp đang kiểm sát tin báo đó.

 Ăn chặn tiền từ thiện sẽ bị xử lý hình sự 

Trong khi đó, luật sư Đặng Văn Cường cho biết, để xác định hành vi của người lừa đảo, ngoài việc cơ quan chức năng chủ động ra soát, nạn nhân phải có đơn trình báo tới cơ quan công an. Đơn kèm theo các chứng cứ chứng minh mình bị lừa. 

Công Vinh và Thủy Tiên mang tiền huy động, quyên góp được đi cứu trợ đồng bào Quảng Bình trong đợt lũ lụt tháng 10/2020. Thủy Tiên khẳng định đã trao tiền từ thiện minh bạch, công khai. Ảnh trên fanpage Thủy Tiên. 

Nếu việc tố cáo đó đúng, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ điều tra và xem xét hành vi ấy có vi phạm pháp luật không. Trường hợp xác định hành vi cấu thành tội phạm hình sự, người phạm tội có thể bị xử lý về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. 

Theo vị luật sư, với tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, hành vi ăn chặn tiền cấu thành tội danh này nếu người phạm tội dùng thủ đoạn gian dối từ đầu, đưa thông tin không đúng sự thật, khiến người khác tin hoạt động từ thiện là thật và quyên góp tiền ủng hộ. 

Nếu số tiền chiếm đoạt từ 2 triệu đồng trở lên, người phạm tội sẽ bị xử lý hình sự. Còn nếu dưới 2 triệu đồng và hành vi không gây hiệu quả nghiêm trọng, người vi phạm mới vi phạm lần đầu, họ sẽ bị xử phạt hành chính từ 1 - 2 triệu đồng, áp dụng hình phạt bổ sung là tịch thu số tiền đã quyên góp được nếu dùng tiền từ thiện cho mục đích là chiếm đoạt. 

Với tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, theo Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015, người vi phạm được xác định phạm tội nếu họ kêu gọi quyên góp từ thiện, sau đó nảy sinh ý định chiếm đoạt tài sản, không sử dụng một phần hoặc toàn bộ số tiền vào mục đích ban đầu. 

Luật sư Cường cho biết, về giá trị, tài sản bị chiếm đoạt phải trị giá từ 4 triệu đồng trở lên. Nếu giá trị dưới 4 triệu đồng, người vi phạm sẽ bị xử lý hình sự nếu từng bị xử phạt hành chính do chiếm đoạt tài sản; đã bị kết án về một số tội theo luật định mà chưa được xóa án tích hay tài sản bị chiếm đoạt là phương tiện kiếm sống chính của bị hại. Mức án cho tội danh này là 3 năm không giam giữ cho đến 20 năm tù. 

Ở diễn biến liên quan, lãnh đạo Công an TP HCM xác nhận đã tiếp nhận đơn của nhiều người tố cáo bà Nguyễn Phương Hằng (Tổng Giám đốc Công ty Đại Nam) về các hành vi vu khống, làm nhục người khác, đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông. 

Lãnh đạo Công an TP HCM cho hay, có 5 người đã gửi đơn gồm: ông Huỳnh Minh Hưng (hay còn gọi là ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng), ông Võ Nguyễn Hoài Linh (hay còn gọi là nghệ sĩ Hoài Linh) cùng 3 người khác cũng là nghệ sĩ. 

Nội dung tố cáo là việc bị bà Nguyễn Phương Hằng vu khống, làm nhục trong thời gian vừa qua thông qua việc bà này livestream trên mạng xã hội. 

Lãnh đạo Công an TP HCM cho biết, tất cả các vụ việc đang được đơn vị khẩn trương điều tra xác minh làm rõ. Do tình hình dịch bệnh nên công an chưa làm việc với những nghệ sĩ đứng ra tố cáo và người bị tố cáo là bà Nguyễn Phương Hằng. 

 Theo Dân Việt