Rẻ... thì ăn

Mặc dù biết tác hại của việc ăn đồ ăn chiên qua mỡ đã sử dụng nhiều lần sẽ gây nguy hại đến sức khỏe nhưng nhiều người, đặc biệt là học sinh, sinh viên vẫn bỏ qua những nguy hại đó để dạ dày được... thỏa mãn.

Theo ghi nhận của phóng viên, tại các cổng trường đại học, THPT hay 1 số chợ sinh viên… lượng học sinh, sinh viên vẫn sử dụng những đồ ăn nhanh như xích, nem chua rán, lạp xưởng hay bánh rán, thịt xiên… như một loại đồ ăn khoái khẩu rất đông. Đặc biệt, họ thưởng thức những món ăn này với tâm trạng rất thoải mái mà không quan tâm đến nguồn gốc sản phẩm, chất lượng dầu ăn.

Những đồ ăn như thế này vẫn được bày bán la liệt ở các chợ, cổng trường học, vỉa hè

Bạn Lê Thu Trang (21 tuổi, Yên Bái) cho biết: “Từ nhiều năm nay mình và các bạn vẫn hay ăn xúc xích, bánh khoai… vì đây là những món ăn với mình thấy ngon, rẻ và dễ tập được đông bạn bè. Đôi khi cũng thành thói quen rồi nên khó bỏ lắm. Dù biết nó bẩn đấy nhưng giờ nhìn xung quanh mình có sản phẩm nào sạch đâu. Nhiều đồ ăn vẫn quảng cáo là sạch nhưng cuối cùng vẫn bị bóc mẽ tình trạng nhập lậu rồi “phù phép”. Thôi đành sống chung với lũ chứ biết sao được”.

Hay như chia sẻ của bạn Phùng Phương Thảo (23 tuổi, quê Thanh Hóa): “Mình hay ăn những đồ chiên như bánh rán, bánh khoai vào mùa đông. Thỉnh thoảng đi học về mình vẫn hay mua cho cả phòng ăn. Khuất mắt trông coi, nhìn đồ ăn lại vàng hấp dẫn nên mình không thấy sao cả”.

Dễ dãi hơn, nhiều bạn trẻ còn tìm tới những quán ăn có giá rẻ hơn để được tận hưởng cảm giác “số lượng hơn chất lượng”. Chính vì thế, những quầy thịt xiên nướng với giá 2.000 đồng/xiên luôn thu hút rất nhiều bạn trẻ.

Ước tính có những chủ quán có thể bán được hàng trăm xiên thịt mỗi tối . Tuy nhiên, nhiều lần, Kim Ngân (sinh viên đại học Thủy Lợi) phải tần ngần hàng chuc phút để ngắm nghía những miếng thịt còn bám đầy mỡ, cháy đen.

“Bạn bè nhiều người cũng bảo mình đừng ăn vì với giá rẻ như thế liệu thịt có được đảm bảo không. Thứ hai, bán ngoài đường, bụi bẩn bám đầy lại nguy hại cho sức khỏe. Nhưng mình thì thấy... rẻ nên cứ ăn thôi”, Ngân nói.

Bên cạnh dầu ăn chiên nhiều lần gây ảnh hưởng đến sức khỏe, việc những thực phẩm bày bán này cũng không rõ xuất xứ, không chứng nhận sản phẩm ATTP cũng gây nguy hại đến sức khỏe vì giá cả rẻ, ăn lạ miệng nên hấp dẫn nhiều người.

Qua tìm hiểu, sau khi sử dụng dầu ăn để chiên, rán thực phẩm bán cho khách, nhiều người đã tái sử dụng dầu ăn bằng phương pháp thô sơ. Khiến cho người tiêu dùng khó có thể phân biệt được thực phẩm chiên, rán bằng dầu tái sử dụng. Nhưng nếu quan sát kỹ thì những thực phẩm này, có mùi vị khác lạ, màu sắc bất thường….

Dầu ăn khi chiên, rán ở nhiệt độ 150 - 170 độ thì các chất hữu cơ sẽ sinh ra khí cacbonic và hơi nước, trong đó một phần dầu sẽ không cháy hết mà bị oxi hóa chậm tạo thành các chất như muội than, formol và cồn metylic… Có thể gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe.

Đáng lưu ý, khi dầu bị đun nóng nhiều lần, thành phần hoá học sẽ thay đổi: vitamin A, E và một số chất dinh dưỡng trong dầu bị phá hủy và sẽ xuất hiện một số chất độc như aldehyde, fatty acid oxide... Những chất này, khi đi vào cơ thể, sẽ phá hủy các men tiêu hóa làm khó tiêu, gây nhức đầu, chóng mặt, đau bụng, tiêu chảy, huyết áp tăng cao, các bệnh lý mãn tính như ung thư, tiểu đường, tim mạch...

Dầu mỡ chiên lại nhiều lần không tốt?

Trao đổi về điều này, PGS. TS Nguyễn Thị Lâm - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, những loại dầu mỡ chiên lại nhiều lần có những chất béo bị chuyển hóa, bị oxi hóa… sẽ không tốt cho sức khỏe. Nếu như đồ ăn chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ sinh ra axit béo thể đồng phân, nếu như chúng ta tiêu thụ nhiều có thể gây các bệnh như mỡ máu cao, nguy cơ gây ung thư cũng tăng cao.

Đối với lời khuyên cho người tiêu dùng, PGS-TS Nguyễn Thị Lâm cho biết, đối với gia đình, chúng ta đã lựa chọn được loại dầu tốt rồi thì chúng ta cũng nên chế biến ở nhiệt độ vừa phải và cho lượng vừa đủ dầu ăn để nấu chứ không cho quá nhiều dẫn đến lãng phí, chúng ta sẽ để lại và sử dụng lần sau sẽ gây nguy hiểm tới sức khỏe cả gia đình.

Đối với những thức ăn ngoài đường phố, nếu chúng ta thấy mùi khét, mùi lạ thì không nên ăn những đồ ăn như vậy, sẽ không tốt cho tim mạch, gây mỡ máu cao, ung thư tăng cao. Cách nhận biết đó là nhìn dầu ăn chiên đi chiên lại nhiều lần, nhất là những chảo mỡ nhìn sẽ sẫm màu như màu nâu, màu đen… chúng ta nên bỏ qua không ăn.

PGS. TS Nguyễn Thị Lâm cũng khuyến cáo không nên sử dụng nhiều những đồ ăn chiên nhiều lần như vậy. Tuy nhiên, cũng theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, đồ ăn cũng có thể ăn được nếu như những người bán hàng có kiến thức, họ chỉ cho vừa phải dầu ăn và chiên một lần sau đó bỏ đi.

Thủy Nguyên