Mới đây, khoa Cấp cứu chống độc - Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận bệnh nhi Trần Thanh Thảo (1 tuổi tại Phú Thọ) vào viện trong tình trạng đi tiểu màu đỏ, da xanh, mệt mỏi, chán ăn, sốt nhẹ. Kết quả xét nghiệm tại Bệnh viện tuyến huyện cho thấy cháu bị thiếu máu nặng.

Được biết, bé Thảo bị táo bón nên gia đình cho dùng men tiêu hóa trong một tuần nhưng không khỏi. Người nhà nghe nói ăn cháo lá lộc mại sẽ khỏi táo bón. Sau hai ngày dùng cháo, bé Thảo xuất hiện các triệu chứng trên và được gia đình nhanh chóng đưa đi cấp cứu

Bé nhi được chẩn đoán ngộ độc lá lộc mại gây tan máu cấp, thiếu máu nghiêm trọng và lập tức được truyền máu cấp cứu.

Lá lộc mại người nhà bệnh nhân cung cấp.

Theo TS.BS.Lê Ngọc Duy, Phó trưởng khoa Cấp cứu chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương bệnh nhi Thảo không phải là trường hợp đầu tiên bị ngộ độc lá lộc mại. Từ đầu năm 2018, khoa cấp cứu chống độc của bệnh viện đã tiếp nhận 2 ca ngộ độc lá lộc mại. Các bệnh nhi vào viện đều rơi vào tình trạng nguy kịch do tan máu cấp dẫn tới thiếu máu nghiêm trọng.

Trường hợp bé Trần Thanh Thảo bị ngộ độc lá lộc mại trên nền thiếu men G6PD (Glucose-6-phosphat dehydrogenase). Bệnh nhi bị thiếu men G6PD là một bệnh di truyền phổ biến thường gặp ở người, bệnh nhân thường không có đủ men G6PD giúp tế bào hồng cầu hoạt động bình thường. Người bệnh dễ bị dị ứng nặng khi ăn đậu tằm hoặc sử dụng một số dược phẩm, hóa chất có khả năng ôxy hóa. Người bị thiếu men này nếu ngộ độc lá lộc mại thì tình trạng bệnh tiến triển nhanh và nặng hơn những trẻ bình thường khác. Bệnh nhi trên nếu không được cấp cứu kịp thời có thể bị tử vong.

Biểu hiện khi bị ngộ độc sau ăn nhịp tim nhanh, bệnh nhân mệt yếu, da xanh, ăn không tiêu, đầy bụng, đau vùng ruột, đi ngoài lỏng hoặc táo bón. Trẻ có nước tiểu màu đỏ, đái vặt và buốt.

Bác sĩ Duy cho biết thêm: “Lá lộc mại hay một số nơi gọi là “lá mọi” là lá của cây lộc mại, một loại cây cao khoảng 2-3 mét mọc hoang dại. Y văn Việt Nam chưa ghi nhận nghiên cứu về loại cây này. Do có tác dụng nhuận tràng khi dùng liều nhỏ và tác dụng tẩy khi dùng liều lớn, nhân dân một số nơi thường mách nhau dùng lá này chữa táo bón, kiết lỵ…Tuy nhiên, nếu dùng với số lượng lớn, lá cây lộc mại có thể gây ngộ độc”.

Cây lộc mại thường mọc hoang phổ biến ở rừng núi và đồng bằng các tỉnh: Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hoá, Hà Giang, Hà Tây, Bắc Cạn, Thái Nguyên, Hoà Bình.

Chuyên gia khuyến cáo, trẻ bị táo bón kéo dài nên đưa trẻ đi khàm và điều trị tuyệt đối không dùng các loại thuốc lá theo lời mắc có thể gây nguy hiểm tới tính mạng trẻ nhỏ.

* Tên bệnh nhi đã được thay đổi.

Ngọc Minh