Mới đây, một sản phụ 28 tuổi tại Bình Định mang thai 29 tuần đã nhập viện trong tình trạng nguy kịch, thai nhi đã bị chết lưu sau khi chồng cắt thuốc bắc về bồi bổ.

Được biết, sản phụ trên nhập viện trong tình trạng da vàng, nhiễm trùng huyết và thai trong bụng đã chết lưu các bác sĩ nghi ngờ chị bị hội chứng HELLP (hội chứng thiếu máu tan huyết, tăng men gan, giảm tiểu cầu - một biến chứng sản khoa). 

Thai nhi phát triển kém không nên tự ý uống thuốc dưỡng thai mà cần phải đi khám chuyên khoa sâu để xác định bệnh lý nguy hiểm nếu có.

Theo Ths.BS Tạ Việt Cường, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, hội chứng HELLP là một trong những tai biến sản khoa nặng, có nguy cơ tử vong cao, nếu không được điều trị kịp thời. Hội chứng HELLP xuất hiện khi bệnh nhân có tiền sản giật nặng, đây là hội chứng xuất hiện trong hoàn cảnh bệnh cảnh rất nặng nề chứ không tự dưng xuất hiện. Ở những bệnh nhân có tiền sản giật rất nặng có thể chuyển sang hội chứng HELLP. Hội chứng này thường xuất hiện ở 3 tháng cuối của thai kỳ hoặc sau khi sinh.

Với những bệnh nhân bị tiền sản giật chuyển lên sản giật biến chứng qua hội chứng HELLP, để chẩn đoán được bệnh, bác sĩ không thể dựa vào kết quả siêu âm mà phải dựa vào yếu tố huyết áp cao, phù, protein niệu (xét nghiệm nước tiểu). Tùy thuộc vào mức độ của dấu hiệu mà bác sĩ sẽ phân chia loại bệnh nhẹ hay nặng.

Bác sĩ Việt Cường cũng khuyến cáo thêm, đối với các sản phụ mà có nguy cơ tiền sản giật cần phải tuân thủ theo dõi thai kỳ theo chỉ định của bác sĩ. Đối với trường hợp này, tuyệt đối không được dùng các loại thuốc (sắc, thuốc an) khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý dùng các loại thuốc bổ trên nền bệnh cảnh tiền sản giật sẽ gây những biến chứng khó có thể lường trước được.

Buộc phải mổ lấy thai

Bác sĩ Việt Cường phân tích thêm về hội chứng HELLP: “Hội chứng này không thể tự mắc phải, nó luôn đi cùng với huyết áp cao và tiền sản giật. Hội chứng có thể gây thai chậm phát triển trong tử cung. Bác sĩ sẽ phát hiện nguy cơ của hội chứng qua thăm khám sản khoa khi đo huyết áp”.

Bệnh cảnh nặng hay nhẹ sẽ phụ thuộc rất nhiều yếu tố tình trạng huyết áp như thế nào, thai nhi bao nhiêu tuần tuổi. Nếu thai 28-29 tuần tuổi, bác sĩ sẽ điều trị nội khoa bằng thuốc hạ huyết áp. Sau khi điều trị nội khoa không kiểm soát được tình trạng bệnh sẽ mổ lấy thai.

Bác sĩ Việt Cường cho hay: “Khi mổ lấy thai, các triệu chứng tiền sản giật giảm đi rất nhanh. Lưu ý khi sản phụ bị biến chứng sang hội chứng HELLP, bệnh nhân cũng có biểu hiện của bệnh tiền sản giật. Hậu quả của hội chứng HELLP là nếu không xử trí kịp thời bằng cách chấm dứt thai kỳ ngay (lấy thai nhi ra khỏi người mẹ) thì tình trạng bệnh sẽ càng nặng hơn, tử vong mẹ và con”.

Bệnh nhân khi chuyển sang hội chứng HELLP gây tổn thương gan, thận, dẫn tới suy đa tạng khiến bệnh nhân bị rối loạn đông cầm máu, xuất huyết não do tiểu cầu giảm thấp, men gan tăng.

Bác sĩ Cường cho biết cách phòng hội chứng HELLP là phải chăm sóc tốt thai phụ trong suốt thai kỳ, thường xuyên theo dõi các dấu hiệu của nhiễm độc thai nghén. Đối với nhóm có yếu tố nguy cơ cao như: tiền sử tiền sản giật, sản giật, tăng huyết áp… cần theo dõi thai kỳ chặt chẽ để tránh biến chứng của hội chứng HELLP. Với những sản phụ đã từng có hội chứng HELLP, nếu tiếp tục mang thai cần phải tư vấn theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa có kinh nghiệm và bệnh nhân sẽ luôn ở trong tình trạng cấp cứu.

Ngọc Minh