“Cãi lại thời tiết” để cây quất sống sót trong mùa sương giá

Lớn lên cùng nghề trồng quất truyền thống của gia đình, anh Dương Tuấn Quỳnh, chủ vườn quất bonsai Dương Gia, Q. Tây Hồ, Hà Nội thấm thía sâu sắc sự ảnh hưởng của thời tiết đến “số phận” của cây quất.

Cất tấm bằng cử nhân ĐH Bách khoa Hà Nội, anh Dương Tuấn Quỳnh, chủ vườn quất bonsai tại làng Tứ Liên, Q. Tây Hồ khởi nghiệp bằng nghề trồng quất của gia đình. 

Anh cảm nhận nghề này nếu phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết thì được lời lãi hay không là 40% kỹ thuật, kinh nghiệm, 60% còn lại thấp thỏm nhờ…trời! Nếu mưa thuận gió hòa thì người trồng quất được mùa. Nếu năm đó chẳng may thời tiết đỏng đảnh mưa “thối đất thối cát” thì không thể nói trước được điều gì.

Nghề trồng quất thành công hay không phụ thuộc nhiều vào thời tiết. 

“Có năm mưa trước Tết tận 40 ngày, đến đúng 29 Tết thì trời…nắng đẹp. Quả quất ngấm nước mưa, nấm mốc, sương muối, vỡ tung ra, rụng đầy gốc, nhà vườn chỉ biết khóc ròng vì quất. Người dân mang áo mưa ra trùm cho cây cũng không ăn thua. Bao nhiêu vốn liếng cũng “rụng” theo từng quả quất”, anh Quỳnh nhớ lại.

Năm 2014, khi kế nghiệp trồng quất của gia đình, anh Quỳnh đã nghĩ đến chuyện làm sao chủ động chống chọi với thời tiết để người trồng quất không bị rơi vào quy luật được mùa mất giá, được giá mất mùa đau xót như thế.

Nhận thấy cây quất là loài cây ưa ánh sáng, dễ bị thiệt hại do nước mưa, sương muối, thậm chí sương có thể “ăn” táp cả lá cây, sau khi nghiên cứu kỹ càng, anh Quỳnh mạnh dạn đầu tư hệ thống mái che cho toàn bộ diện tích trồng quất bonsai.

Yêu nghề, nghề chẳng phụ công

Tháng 5, tháng 6 năm đó, khi cái nắng nóng lên đến đỉnh điểm, ai đi qua cũng cười bảo anh Quỳnh “đang “luộc” quất hả?”. Bởi nhiệt độ bên ngoài trời 40 độ C thì bên trong nhà vườn, dưới tác dụng hấp thụ nhiệt của hệ thống mái, nhiệt độ có thể lên tới 45 độ C. Điều đó khiến người trồng quất đứng ngồi không yên. 

“Cây quất héo rũ vì quá nóng. Lúc đó, tôi thực sự rất hoang mang. Bao nhiêu tiền bạc, công sức đều đổ vào đó. Đã có lúc tôi có cảm giác sợ mình không thể nối nghiệp cha ông để lại. Nhưng cứ kiên trì điều chỉnh kỹ thuật tưới nước làm mát cho quất, may mắn đã đến. Đến khi thấy những nụ hoa quất trắng muốt đầu tiên, rồi có quả xanh nhú lên be bé, tôi có thêm niềm tin vào phương pháp mới này ”, anh Quỳnh chia sẻ.

Một trong những cây quất bonsai cổ thụ tại vườn. 

Mùa đông sương giá năm 2014, trong khi nhiều hộ gia đình khác phải lo lắng chống chọi với mưa sương cho cây quất thì anh Quỳnh có thể…ung dung với hệ thống mái che của mình. “Cãi lại thời tiết”, anh Quỳnh chỉ còn phụ thuộc 40% vào thời tiết, 60% còn lại là kỹ thuật chăm sóc cây.

Phút nghỉ ngơi hiếm hoi trong thời điểm cận Tết của anh em tại nhà vườn. 

“Tùy năm đó có tháng nhuận hay tròn 12 tháng mà căn tháng quất ra hoa. Bí kíp căn hoa là gia truyền của mỗi gia đình. Căn làm sao quất ra hoa trước Tết khoảng 6 tháng, đến Tết là đạt tứ quý có đủ hoa, lá lộc, quả vàng, quả xanh và dáng thế”, anh Quỳnh cho hay.

Vài ba năm trở lại đây, quất bonsai trồng trong bình gốm nổi lên như một “đặc sản” ngày Tết bởi sự gọn nhẹ, độc đáo, phù hợp với nhiều không gian. Tuy nhiên, để trồng được quất bonsai buộc phải đầu tư nhiều công sức. Nếu như quất đất dễ dàng quan sát được lượng nước cần tưới, theo dõi rễ có bị nhiễm nh=ie

Nhận thấy quả phật thủ vừa có giá trị thẩm mỹ, vừa có giá trị tâm linh, anh Quỳnh đã mày mò và ghép thành công quất bonsai với phật thủ.

Quất, bưởi tươi tốt tại nhà vườn "gọi" Tết về. 

Với những gì đã lăn lộn đầu tư công sức trong suốt mấy năm qua, anh Quỳnh hoàn toàn vững tin với việc kế nghiệp gia truyền. Năm nay, cả vườn quất bonsai có tất cả 6000 cây. Từ đầu tháng 11, 4000 cây quất bonsai đã được khách buôn “ôm sạch”, còn lại là quất bán lẻ với mức giá trung bình từ 800.000 đồng/bình quất bonsai dáng đẹp. 

Từ giờ đến chiều 30 Tết, nhà vườn sẽ có nhiều “đêm không ngủ”. Thế nhưng niềm hạnh phúc về một mùa quất bội thu là động lực để họ “ăn ngủ cùng quất”.

Bài và ảnh: Thu Hà