Sau khi đi qua một số nước ở Bắc Mỹ, trào lưu "Ice Bucket Challenge" (dội nước đá lên đầu) đã lan nhanh tới Việt Nam và tạo được hiệu ứng mạnh mẽ. Không chỉ giới trẻ mà cả những người nổi tiếng cũng tham gia trào lưu này, nhằm mục đích gây quỹ từ thiện.

Thế nhưng phía sau trào lưu đang “gây sốt” ấy cũng có những ý kiến lo ngại nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe. Phóng viên Emdep.vn có cuộc trao đổi với bác sĩ Nguyễn Trung Cấp (Phó trưởng khoa Hồi sức Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) về vấn đề này.

>>> Trào lưu "dội nước đá lên đầu" gây sốt ở Việt Nam và trên thế giới

- Theo bác sĩ, dội nước đá lên đầu tiềm ẩn những nguy cơ gì?

Trước tiên phải nói đó là một xô nước lạnh, dội vào đầu sẽ làm nhiệt độ cơ thể giảm đột ngột gây ra một số phản ứng:

Thứ nhất: Khi gặp lạnh đột ngột thì sẽ có hiện tượng co mạch. Tùy thuộc vào người dội ít hay dội cả xô nước thì mức độ phản ứng của cơ thể sẽ mất nhiệt nhiều hay ít, co mạch mạnh hay yếu. Với một số người khỏe mạnh hoặc quen tập luyện thể thao thì cơ thể quen sẽ không gây phản ứng lớn. Nhưng với những đối tượng có tiền sử tăng huyết áp thì khi co mạch đột ngột sẽ dẫn tới tình trạng huyết áp tăng vọt. Nếu tăng quá mức sẽ có nguy cơ gây tai biến mạch máu não, đặc biệt với những người có tiền sử xơ vữa động mạch. Co mạch ở các mạch não có thể dẫn tới đau đầu, chóng mặt.

Thứ hai: Nếu mất nhiệt nhiều sẽ dẫn tới một số bệnh lý liên quan tới tình trạng lạnh như cảm lạnh. Đây cũng là nguyên nhân làm bùng phát các virus ở sẵn vùng vòm họng. Khi cơ thể gặp lạnh đột ngột, bị nhiễm lạnh, đó chính là lúc các virus đó hoạt động và gây cảm lạnh. Một số trường hợp lạnh quá mức có thể bị viêm phổi.

-  Có thể xảy ra tình huống cơ thể gặp lạnh đột ngột có dễ dẫn tới tử vong?

Tôi không nghĩ “dội nước đá lên đầu” sẽ dẫn tới nguy cơ tử vong cao nhưng nguy cơ ốm thì có. Vì thường, những người tham gia trào lưu này sẽ dội nước lạnh lên cơ thể rất nhanh, sau đó lau khô người bằng nhiều phương pháp cũng nhanh chóng. Chính vì thế chủ yếu tiềm ẩn nguy cơ co mạch, tăng huyết áp đột ngột. Hơn nữa, phần lớn mọi người dội những xô nước đá lên đầu, nếu có cũng chỉ là đá nhỏ nên nguy cơ chấn thương cũng ít xảy ra.

- Khi nhiệt độ ngoài trời thấp và lại gặp lạnh đột ngột, theo bác sĩ, nguy cơ nhiễm bệnh có cao hơn?

Về mùa đông nguy cơ các bệnh lý do nhiễm lạnh, tình trạng co mạch và cảm lạnh hoặc viêm phổi sẽ gặp nhiều hơn.

- Nguy cơ cơ thể bị nhiễm lạnh do dội nước đá lên đầu có cao hơn so với sự thay đổi đột ngột của thời tiết?

Không cao hơn vì đó vẫn là tình trạng thay đổi nhiệt độ đột ngột. Cũng giống như chúng ta đang trong nhà ấm ra ngoài gió lạnh cũng vậy. Việc dội nước đá lạnh lên đầu có thể lạnh hơn một chút nhưng thời gian tiếp xúc chúng ta khống chế được.

- Bác sĩ có bình luận gì về xu thế này?

Đây là trào lưu được nhiều người tham gia, cá nhân tôi không bình luận. Tuy nhiên, cá nhân tôi thấy, bản thân chúng tôi ở đây hoặc các bệnh viện khác cũng thế, bệnh nhân nghèo rất nhiều. Vì vậy, chúng tôi mong rằng, thay vì các bạn đổ xô nước đá lên đầu, các bạn có thể góp tiền để ủng hộ cho các bệnh nhân nghèo của chúng ta ở đây thay vì ủng hộ cho một bệnh lý xa vời nào đó.

Hầu hết các tỉ phú trên thế giới, họ dội nước đá lên đầu để tạo phong trào nhưng họ cũng ủng hộ rất nhiều. Ví dụ như, tỉ phú Bill Gates, ông chủ Facebook Mark Zuckerberg, ngôi sao ca nhạc Lady Gaga, Justin Bieber, siêu sao bóng đá C.Ronaldo... đến nay quỹ đã quyên góp được hơn 70 triệu USD. Chúng ta chỉ học được một nửa của họ là việc dội nước đá lên đầu mà không học được ở họ việc “rút ví” ủng hộ người nghèo thì điều đó là vô nghĩa, chưa nói tới việc gây ra các tác hại như tôi đã nói trên.

- Như vậy, sẽ có một việc làm có ý nghĩa hơn trào lưu dội nước đá lên đầu với mục đích gây quỹ như hiện nay?

Thay vì điều đó chúng ta hãy “rút ví” làm từ thiện sẽ có ý nghĩa hơn. Và ý nghĩa thiết thực là rất nhiều bệnh nhân nghèo trong bệnh viện sẽ được giúp đỡ.

- Cá nhân bác sĩ có dội nước đá lên đầu nếu nhận được một lời mời?

Hiện tại, chúng tôi đang có một bệnh nhân người dân tộc Mông nằm điều trị tại khoa. Chúng tôi đã phải “rút ví” để mua sữa, mua cơm cho bệnh nhân. Đồng thời, chúng tôi cũng vận động bạn bè ủng hộ tiền, vật chất cho bệnh nhân đó. Chính vì thế, tôi sẽ từ chối lời mời “dội nước đá lên đầu” như trào lưu hiện nay mà nhiều người đang “sốt”. Việc làm có ý nghĩa thực sự là chúng tôi “rút ví” cho những trường hợp bệnh nhân cụ thể của chúng tôi, của đồng bào Việt Nam.

Cảm ơn bác sĩ về cuộc trò chuyện này!