Nếu bầu, bí đòi hỏi giàn khỏe và chịu được nặng thì cũng có những loại cây leo dễ dàng thích nghi với khoảng không gian hẹp và không tốn nhiều công thiết kế giàn như những loài cây dưới đây.

Hoa thiên lý

Hiếm cây dây leo nào có công dụng nhiều như thiên lý. Không những độ đan kết của lá và mùi hương dịu nhẹ của hoa khiến giàn thiên lý khá thích hợp để trồng lấy bóng râm mà hoa, lá non của cây còn được sử dụng để xào hoặc nấu canh với thịt vừa thơm, ngon lại bổ dưỡng. 

Thiên lý thường được trồng bằng cách giâm cành, tuy nhiên nếu bạn không có cành thì có thể lên chợ Bưởi mua với giá khoảng 35 đến 40 nghìn đồng là đã có một cây cao chừng 60cm.

Hoa thiên lý không những ăn ngon mà còn giàu vitamin B1, B2, C và các dưỡng chất như phốt pho, sắt, kẽm.

Trong giai đoạn đầu, cây đòi hỏi lượng nước khá nhiều để có thể bám giàn. Khi trồng cây vào chậu, bạn nên tưới nước từ 1 đến 2 lần mỗi ngày và sau đó có thể giảm lượt tưới khi cây phát triển nhưng vẫn phải đảm bảo đủ độ ẩm cho đất. Vào những ngày thời tiết nóng, ngoài việc tưới gốc, nên dùng vòi xịt lên mặt lá giúp rửa sạch rệp cắn lá đồng thời kích thích cây ra hoa nhanh.

Nên hái hoa vào buổi sáng. Cứ 3 ngày là có thể thu hoạch một lần. Hoa hái sử dụng xào nấu ngay trong ngày sẽ đem lại vị ngọt thanh rất dễ chịu.

Thiên lý không có tua cuốn như mướp, bầu hay bí mà leo bằng dây. Khi đã bám giàn, cây sẽ phát triển rất nhanh. Ngoài việc bắc giàn, bạn nên hướng nhánh để giúp cây mọc theo hướng thích hợp, kín giàn và không bị quấn cành. Hoa thường bắt đầu xuất hiện vào tháng 5 đến tháng 10. Lúc này bạn cần bón trực tiếp phân NPK vào gốc, mỗi tháng nên bón một lần để bổ sung dưỡng chất cho cây phát triển. Nụ hoa nở thành chùm từ kẽ lá. Khi nụ bắt đầu hé là bạn đã có thể hái xuống cùng các lá non để chế biến món ăn cho gia đình. Hoa và lá thiên lý ăn vừa ngọt, vừa mát, lại giàu vitamin nên đây là món ăn được rất nhiều người yêu thích.

Khi vào mùa đông, bạn chỉ để lại nhánh chính, tỉa hết những nhánh phụ giúp cây ra chồi non vào mùa xuân và chuẩn bị cho một vụ phát triển mới.

Mướp đắng

Mướp đắng là loại cây leo dễ trồng và không đòi hỏi phải có nhiều đất. Bạn có thể chọn mua vài quả già ngoài chợ về, tách lấy những hạt cứng rồi ngâm trong nước ấm từ 4 đến 6 giờ. Sau đó ủ khăn ẩm qua đêm để giúp hạt nứt vỏ. Khi gieo, nhớ cắm phần nhọn xuống đất, phủ một lượt đất mỏng lên trên, tưới nước giữ ẩm. Chỉ sau khoảng một tuần là hạt đã có thể nảy mầm. Sau ba tuần, cây có thể đạt đến chiều cao 15cm.

Mướp đắng ưa ẩm nên tốt nhất bạn tưới thường xuyên khoảng 2 lần vào buổi sáng và chiều tối mỗi ngày.

Mướp đắng phát triển nhất trong đất cát tơi xốp, giàu chất hữu cơ. Khi cây xuất hiện tua sẽ lớn rất nhanh, bạn bắt đầu bắc giàn sát bờ tường, hoặc giàn chữ A và chú ý sửa nhánh để cây phát triển đều sang các hướng, không leo chồng lên nhau. Mỗi thùng xốp có thể trồng khoảng ba cây vì mướp đắng không đòi hỏi quá nhiều đất.

Hoa cái thường có bầu ở dưới, khi được thụ phấn bầu lớn dần lên thành quả.

Mướp đắng thường trổ hoa đực đầu tiên và hoa cái nở sau đó khoảng một tuần. Hoa đực nở vào buổi sáng, đến chiều là tự rụng. Còn hoa cái sẽ xuất hiện bầu nhỏ phía dưới cuống, khi được thụ phấn trái non nhú lên từ phần cuống này và phát triển to dần lên. Bạn nên ngắt bớt lá quanh vùng quả non để quả nhận đủ ánh sáng mặt trời. Trong thời gian này, bạn nên bón thúc cho cây và tưới nhiều nước hơn để quả đạt kích thước tiêu chuẩn.

Đậu rồng

Đậu rồng với hoa màu tím, ít sâu bệnh lại dễ sai quả nên có thể vừa trồng lấy rau ăn lại vừa làm giàn che bóng mát rất tiện đối với những nhà có ban công hoặc sân thượng. Chỉ cần 3 đến 5 gốc là bạn có thể có đậu để ăn quanh năm.

Đậu rồng thường được trồng bằng cách giâm cành hoặc hạt. Bạn cũng có thể mua cây giống bán sẵn ở các chợ lớn như chợ Mơ, chợ Bưởi. Cây ưa đất thịt nhẹ, đất pha cát có độ thoáng và thoát nước tốt. Với chậu có đường kính từ 25 đến 30cm có thể trồng được 2 cây. Lúc bắt đầu trồng nên tưới nhiều nước để cây bám đất, bén rễ nhanh. Cây khoảng 2 tuần tuổi thì bắt đầu xuất hiện tua và bám giàn.

 Đậu rồng rất dễ trồng, không mất công chăm sóc lại ít sâu bệnh nên không cần phải sử dụng đến thuốc trừ sâu hay bắt sâu cho cây.

Để cây phát triển tốt, bạn có thể bón thêm phân chuồng hoặc phân vi sinh. Hòa phân vào nước và tưới cả gốc lẫn lá 2 tháng một lần cho đến khi cây đậu quả.

Khi cây leo kín giàn, ra nhiều lá. Bạn nên tỉa bớt lá để cây đón nắng tốt, giúp cây chuẩn bị cho vụ ra hoa. Hoa đậu rồng có màu xanh tím hoặc trắng, khi hoa héo thì quả nhú ra từ bầu hoa và chỉ từ 7 đến 10 ngày là đã có thể thu hoạch quả để ăn hoặc bạn có thể căn cứ theo kích thước quả từ 15 đến 20cm để chọn làm thời điểm thu hoạch.

Đậu rồng cho trái trong khoảng 2 tháng và thường ra quả hai vụ mỗi năm. Quả ăn sống hoặc chế biến thành món xào, ăn giòn, hơi hăng, đắng và có vị thơm khá lạ miệng.