Với khoa học phát triển như hiện nay, có rất nhiều “mẹo” chăm sóc bé được chứng minh là không có tác dụng, ví dụ: trẻ bị cảm ho hay viêm họng thì không được uống đồ lạnh, mọc răng gây sốt ở trẻ. Nhưng để lí giải những vấn đề này với bậc ông bà hay các thành viên chăm sóc trực tiếp bé khi ba mẹ đi làm thì quả thật là điều không dễ dàng gì và đôi khi lại gây ra những căng thẳng không đáng có dù đôi khi vấn đề này khá “vụn vặt”. Sau đây là một số câu trả lời của BS Nguyễn Trí Đoàn, giám đốc y khoa phòng khám quốc tế Victoria Healthcare Mỹ giúp bạn hiểu rõ hơn một số quan niệm trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng bé. 

Hỏi: Tôi nghe nói là khi trẻ bị bệnh thì không được tắm hoặc nếu tắm thì phải tắm nước pha loãng với rượu để ấm người. 

BS Nguyễn Trí Đoàn: Đây được xem là một trong những truyền thuyết điển hình vì sợ trẻ tắm khi bệnh sẽ bị nhiễm nước gây viêm phổi. Trong khi viêm phổi là do virus đi qua đường hô hấp vào sâu trong phổi gây viêm. Bên cạnh đó còn là quan niệm tắm hay lau người bằng nước pha rượu. Đây là điều cấm kỵ! Vì bé sẽ hít phải hơi rượu hoặc bị rượu ngấm qua da và bị rơi vào trạng thái xỉn hoặc ngộ độc rượu. Nói chung nếu trẻ bị cảm cúm thì phụ huynh hoàn toàn có thể tắm cho trẻ như bình thường. 

Hỏi: Tôi thường bế bé ở tư thế dạng chân để dễ làm việc nhà, tôi nghe nói bế như vậy chân bé sau này sẽ bị vòng kiềng, không biết thông tin này có đúng hay không? 

BS Nguyễn Trí Đoàn: Khi mới sinh cẳng chân của bé lúc nào cũng cong là do tư thế nằm của bé khi còn trong bụng mẹ. Không có phương pháp nào để nắn xương cẳng chân của bé thẳng lại. Khi lớn lên (1-2 tuổi), chân bắt đầu phát triển dài hơn thì cẳng chân sẽ thẳng dần dần. Chân vòng kiềng thường là vì bé có cân nặng vượt trội so với độ tuổi của mình, khiến chân bé chịu một lực lớn dồn xuống nên sẽ bị cong do cần tạo thế cân bằng khi đứng. 

Việc che thóp cho trẻ sơ sinh là không cần thiết, tất cả những gì mẹ cần làm là bảo vệ thóp con tránh bị va đập mạnh. (Ảnh minh họa) 

Hỏi: Tôi có đọc thông tin nói rằng thóp của trẻ sơ sinh vẫn chưa dính liền với nhau, như vậy trong giai đoạn này ngoài việc che thóp cho bé tôi cần áp dụng thêm những biện pháp gì? 

BS Nguyễn Trí Đoàn: Việc đội nón che thóp cho trẻ cũng bắt đầu từ truyền thuyết “gió máy” ngấm qua thóp làm trẻ bị cảm, cúm. Điều này cũng hoàn toàn sai, vì như chúngt a biết cảm hay cúm là do virus gây ra. Bảo vệ thóp cho trẻ là điều cần thiết, nhưng đó là việc tránh va đập mạnh ở phần đầu trẻ. Việc che thóp quá kỹ sẽ khiến bé bị chảy mồ hôi đầu – điều mà nhiều phụ huynh nghĩ rằng bé bị đổ mồ hôi trộm rồi lại cho rằng bé bị thiếu canxi. Do đó, đội nón trùm đầu không có tác dụng nhiều trong việc bảo vệ trẻ khỏi cảm cúm, thay vào đó chúng ta nên hạn chế việc hôn bé hay hắt hơi trước mặt trẻ để hạn chế cơ hội virus xâm nhập vào cơ thể bé. 

Hỏi: Con tôi được 3 tháng, hiện nay cuốn rốn của bé đã lành hẳn nhưng bà ngoại vẫn yêu cầu tôi quấn bụng cho bé để sau này bụng bé không bị phệ. Tôi thấy bé không thoải mái trong khi quấn bụng nhưng không biết phải thuyết phục bà như thế nào và cũng không biết có ảnh hưởng gì đến bé không? 

BS Nguyễn Trí Đoàn: Đây là lần đầu tiên tôi nghe câu hỏi về quấn bụng cho bé như thế này. Việc quấn bụng không có vai trò gì trong việc làm nhỏ bụng của bé. Bụng bé to là điều đương nhiên vì cơ bụng lúc này chưa săn chắc nên những bộ phận bên trong (dạ dày, ruột…) sẽ bị đẩy về phía trước tạo cảm giác bụng to hoặc là do bé bị nhồi ăn quá mức, ăn liên tục trong ngày. Sau này, khi lớn lên nếu bé tập thể hình như Lý Đức thì… cơ bụng sẽ nhỏ lại. Chúng ta cũng thấy người lớn dù “đai nịt” hằng ngày, ăn uống kiêng khem nhưng bụng vẫn cứ to đấy thôi! Nếu quấn bụng bé quá mức sẽ làm bé khó chịu, nóng bức, dễ quấy khóc. 

Hỏi: Sau khi sanh bé tôi thấy bé có những mảng da bị bong ra, tôi được bạn bè khuyên là nên kỳ hết lớp da bong này, tôi muốn biết lớp da này có gây hại gì cho bé không? 

BS. Nguyễn Trí Đoàn: Chất gây là những mảng da của bé bị bong ra sau sinh và có tác dụng bảo vệ cho bé. Ví dụ: giữ cho bé không quá lạnh. Chúng ta không cần kỳ hết lớp này vì từ từ chất gây sẽ tự bong ra qua những lần tắm cho bé. Việc chà mạnh đôi khi có thể gây nhiễm khuẩn vì bé bị trầy xước da. 

Theo PV/Trí Thức Trẻ