1. Sữa chua hay váng sữa?

– Sữa chua rất tốt cho trẻ vì nó cung cấp lượng lớn vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa, giúp kích thích và hỗ trợ hấp thu. Mẹ nên cho bé ăn mỗi ngày.

Sữa chua chứa vi khuẩn nhờ quá trình lên men (và vì thế nó mới đông). Tuy nhiên, hiện nay nhiều loại sữa chua thay vì làm đông nhờ quá trình lên men, thì lại dùng thêm phụ trợ là gelatine. Như vậy thì không còn là sữa chua, mà là bột sữa pha ra trộn thêm chất tạo chua và hương liệu, giống thạch mà thôi. Vì lý do đó nên nhiều mẹ đã tự tay làm sữa chua cho con để đảm bảo hơn, tuy nhiên, với những mẹ không có nhiều thời gian, chỉ có thể mua ngoài hàng thì cố gắng để ý nhãn sữa chua: Nếu thấy nhãn ghi là có thêm gelatine thì mẹ nên bỏ qua và chọn loại khác cho con. Sữa chua tạo thành nhờ quá trình lên men mới có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, tăng hấp thu cho con.

– Váng sữa: Thực chất nó là 1 dạng pudding cream, là món ngọt làm từ bột, thêm chất béo, hương liệu. Ăn nhiều váng sữa không cung cấp lượng canxi như sữa và cũng không có nhiều tác dụng hỗ trợ tiêu hóa như sữa chua. Bé dưới 9 tháng, khả năng tiêu hóa chất béo kém, lạm dụng váng sữa khiến con nhanh đầy bụng, khó hấp thu hay ăn món khác, thành ra hại chứ không lợi. Vì vậy, Tú Anh thường chỉ cho bé ăn thêm váng sữa khoảng 1-2 lần/tuần mà thôi.

– Sữa chua uống thì sao? Mẹ nào đã từng làm sữa chua sẽ biết, sữa chua làm hỏng, không đông là vì không đủ men, hoặc men chết. Khi đó sữa sẽ là dạng nước, và chua ít hơn hẳn so với sữa chua thành công dù thời gian ủ như nhau.

Thế nên, một số loại sữa chua uống trên thị trường thực chất trong thành phần chủ yếu là bột sữa + nước + vị chua từ hóa chất + hương liệu và rất nhiều đường. Như vậy đây chỉ là một dạng nước giải khát vị sữa và không có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa hay bổ sung lợi khuẩn giống dạng sữa chua ăn bình thường. Do đó, dù tên gọi là sữa chua uống nhưng lại không có tính chất “sữa chua” như mọi người vẫn nghĩ.

Vì thế, thỉnh thoảng mẹ chỉ nên cho con dùng sữa chua uống để “đổi vị” thôi, không nên cho bé uống thường xuyên.

2. Sữa bột và sữa tươi

– Trên lý thuyết, bé từ 12 tháng thì 3 bữa ăn hàng ngày mới là chính, sữa là phụ thêm. Và từ 12 tháng, bé có thể tiêu hóa được hoàn toàn đạm sữa nguyên chất trong sữa tươi. Vì vậy, nếu bé không thích uống sữa bột công thức thì có thể để bé chuyển sang sữa tươi để làm phong phú nguồn dinh dưỡng và cung cấp lượng canxi hữu cơ dồi dào.

Tuy nhiên, các mẹ cần lưu ý là trong sữa tươi thì hàm lượng sắt thấp nên nếu cho bé uống sữa tươi thì cần cho con ăn thêm các loại thực phẩm khác chứa nhiều sắt như rau cải bó xôi, gan, thịt gà, thịt bò, sò ngao, các loại hạt (đậu, vừng, hạt bí đỏ…), lòng đỏ trứng trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày.

– Còn về sản phẩm sữa bột thì cũng có 2 loại là sữa bột (hay sữa tươi dạng bột) và sữa bột công thức.

Sữa bột công thức là sữa bột và các thành phần vitamin khoáng chất được bổ sung theo công thức nhất định, dùng làm nguồn dinh dưỡng cho các bé từ sơ sinh tới 36 tháng hoặc hơn. Sữa bột công thức là dạng thực phẩm phổ biến và rất nhiều mẹ đã biết tường tận về nó.

Gần đây trên thị trường còn một loại nữa là sữa bột. Sản phẩm này có nhiều tên gọi nhưng phổ biến nhất tại Việt Nam hiện nay là “Sữa tươi dạng bột”. Tức là sản phẩm này làm từ sữa tươi và ở dạng bột. Cái này chính là sữa nước, tách nước đi còn lại bột sữa. Nó chỉ đơn thuần là bột sữa, chứ không được trộn thêm vitamin khoáng chất theo tỷ lệ công thức nào nên không gọi là sữa bột công thức. Nó có thể là bột sữa nguyên kem, hoặc là bột sữa tách béo, hoặc không béo.

Ưu điểm của dạng sản phẩm này là dễ bảo quản, không lo bị hỏng bị chua hay vón cục. Hạn sử dụng của sản phẩm cũng dài hơn. Giá thành của sản phẩm này cũng rẻ hơn so với sữa bột công thức. Tác dụng của loại sản phẩm này chủ yếu là bổ sung canxi, giống như sữa dạng nước.

Mẹ có thể lựa chọn sử dụng sữa bột công thức hoặc sữa tươi dạng bột cho bé, tùy theo hoàn cảnh và điều kiện sử dụng.

3. Sữa thanh trùng và sữa tiệt trùng

Trong các loại sữa dạng nước, thì có 2 loại phổ biến. Sữa thanh trùng thường là sữa chỉ được đun nóng để khử khuẩn, dùng tốt nhất là trong 24h hoặc tối đa là 5 ngày nếu được bảo quản kín. Sữa tiệt trùng là loại khử khuẩn bằng PP UHT, sau đó đóng vào túi chân không sẽ bảo quản được từ 6 – 12 tháng.

Sữa thanh trùng là sữa tươi dạng nước nguyên chất. Còn sữa tiệt trùng vì hạn sử dụng là từ 6 tháng nên nên không được gọi là sữa tươi. Trong sữa tiệt trùng, hiện tại trên thị trường cũng phân ra loại sữa 100% sữa tươi dạng nước và loại bột sữa pha ra (hoàn nguyên).

Để biết sữa tiệt trùng mình mua là sữa tươi 100% hay là bột sữa pha (hoàn nguyên), các mẹ cũng đọc nhãn để phân biệt: sữa hoàn nguyên trên nhãn đều phải ghi là bột sữa + nước…. còn sữa tươi 100% trên nhãn thường chỉ ghi là sữa tươi + đường + hương liệu (nếu có).

Vì thực phẩm sẽ ngon khi tươi mới, nên sữa thanh trùng sẽ là ưu tiên khi lựa chọn cho bé. Sau đó mới tới sữa tiệt trùng.

4. Sữa tự vắt

Gần đây dựa theo nhu cầu của người tiêu dùng, có một số gia đình mua sữa tự vắt từ các hộ nuôi bò. Sữa đó chính xác là sữa tươi vì thường được vắt và vận chuyển đến nhà khách hàng ngay trong ngày.

Thông thường loại sữa này là sữa nguyên chất, trước khi sử dụng các mẹ cần thanh trùng bằng cách đun sữa liu riu ở nhiệt độ từ 70 – 80 độ C trong thời gian từ 10 – 15 phút, sau đó ngâm nồi sữa vào nước lạnh để làm lạnh nhanh. Sản phẩm sữa thu được sẽ có vị ngậy, béo đặc trưng nhờ lượng chất béo được bảo quản gần như hoàn hảo.

Tuy nhiên, các mẹ cần tìm hiểu kỹ nguồn lấy sữa. Phải chắc chắn quy trình vắt sữa đúng chuẩn, bò sữa được tiêm phòng và chăm sóc đầy đủ vệ sinh vì nếu không, đây chính là một nguồn lây nhiễm bệnh tiềm tàng.

BTV (Tổng hợp)