Đã không ít vụ đuối nước trên cạn xảy ra với trẻ nhỏ trong thời gian gần đây nhưng không phải bố mẹ nào cũng ý thức được hiểm họa của tai nạn này. Năm 2017, bé trai Francisco Delgado III, 4 tuổi đến từ Mỹ đã chết đuối trên cạn 1 tuần sau khi đi bơi về. Cậu bé bắt đầu phàn nàn về những cơn đau bụng ngay sau khi lên bờ nhưng anh trai cậu cho rằng không có vấn đề gì. Tuần sau, cậu bé vẫn nôn mửa, tiêu chảy và tình trạng ngày càng trở nên tệ hơn. Buổi sáng cuối tuần đó, Frankie bị đau vai, không thể thức dậy nổi nên đã ngủ lại ngay sau đó. Vài giờ sau tỉnh dậy, cậu bé la lớn vì đau đớn. Gia đình nhanh chóng đưa bé đến bệnh viện nhưng các bác sĩ cũng không thể cứu sống cậu bé.

Cậu bé Johnny Jackson 10 tuổi từ South Caroline, Mỹ, tranh thủ những ngày nắng hè để đi bơi. Sau đó, mẹ cậu bé - Cassandra Jackson đến đón con về mà không biết bi kịch sắp xảy đến. Bơi lội suốt buổi chiều, Johnny được mẹ tắm lại và sau đó cậu bé bảo với mẹ rằng mình mệt và muốn đi ngủ. Một giờ đồng hồ sau, Cassandra lên kiểm tra thì phát hiện con đã sùi bọt khắp mặt từ bao giờ. Cô hốt hoảng nhận ra Johnny không còn chút tín hiệu gì của sự sống và ngay lập tức đưa con đến bệnh viện. Nhưng đã quá trễ, Johnny được kết luận là chết đuối trên cạn (dry-drowned).

Bé Elianna Grace, 4 tuổi và may mắn là mẹ cô bé cũng đã kịp thời nhận ra triệu chứng và đưa con đi viện.

Câu chuyện buồn của bé Francisco cũng đã giúp nhiều bố mẹ cứu được mạng sống của các con mình khỏi hiểm họa chết đuối cạn như trường hợp của bé Gio Vega, 2 tuổi sau khi bố cậu bé nhận ra các triệu chứng khó thở và bị sốt của con sau khi nuốt phải nước khi đi bơi. Một trường hợp tương tự là của bé Elianna Grace, 4 tuổi và may mắn là mẹ cô bé cũng đã kịp thời nhận ra triệu chứng và đưa con đi viện.

Tại Việt Nam, còn nhớ khoảng tháng 4/2016, dư luận cả nước xôn xao trước vụ việc 9 học sinh chết đuối ở sông Trà Khúc (Quảng Ngãi), trong đó có 1 em sau khi được cứu lên bờ vẫn nói được tuy nhiên do không ai biết cách sơ cứu nên đã dẫn đến em tử vong trên đường đưa đi cấp cứu.

Nguyên nhân chết đuối cạn

Tai nạn đuối cạn xảy ra khi trẻ đang chơi đùa trong nước thì vô tình bị sặc nước hoặc suýt chết đuối mà được cứu sống. Điều đáng lo ngại là sau những cơn ho sặc, trẻ vẫn hoạt động bình thường, vẫn vui chơi, ăn uống và trò chuyện. Nhưng thực chất một lượng nước uống trong lần chết hụt đó vẫn đang tích tụ trong phổi. Không giống như đuối nước bình thường, triệu chứng của đuối cạn không xuất hiện ngay lập tức. Nước sẽ qua phế quản vào các phế nang (làm mất chất giữ cho các phế nang không xẹp xuống khi thở ra), gây tổn thương màng phế nang, mao mạch và phù phổi cấp tổn thương (còn gọi là hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển).

Với chứng suy hô hấp trên cạn này, người gặp nạn lên bờ tim chưa bị chậm nhịp, vẫn thở được với lượng nước ít đọng trong phổi (do chưa loại bỏ hết nước ra khỏi cơ thể), có thể đi bộ và nói chuyện được, nhưng yếu. Lượng nước đọng dần có thể lấp khoảng trống chứa ôxy của phổi (chưa kể mối họa từ các hóa chất hồ bơi, bồn tắm nước nóng...), khiến giảm khả năng ôxy hóa máu. Chứng phù phổi cấp tổn thương khiến nạn nhân mới bị suy hô hấp nhẹ, thở nhanh, tức ngực, mạch nhanh, huyết áp có thể hơi tăng…

Nguyên nhân là do chất lỏng tích tụ bên trong phổi ban đầu chưa biểu hiện triệu chứng. Về sau, phổi bị kích thích tiết ra dịch và dẫn tới hiện tượng phù phổi, làm trẻ khó thở hoặc không thể thở được, có thể gây tổn thương não.

Biểu hiện đuối nước cạn

Một người đã hít phải nước thường có thể có các dấu hiệu như:

- Khó thở, đau ngực, hoặc ho

- Thay đổi đột ngột hành vi

- Rất mệt mỏi

Những dấu hiệu này không dễ dàng phát hiện, đặc biệt ở trẻ nhỏ mà bình thường trẻ có thể khó chịu hoặc mệt mỏi sau một ngày dài dưới ánh nắng mặt trời và ngâm mình trong nước.

Nếu con bạn gắng sức hoặc có những vấn đề khi ở dưới nước, hãy chú ý tới các dấu hiệu trên vì nó có thể xuất hiện vài giờ sau đó.

Cách phòng tránh trẻ bị “đuối cạn”

Các triệu chứng của “đuối cạn” bao gồm khó thở, đau tức ngực, ho, mệt lả. Cha mẹ cần ngay lập tức đưa trẻ tới phòng cấp cứu để thực hiện các kiểm tra nếu phát hiện các triệu chứng sau khi trẻ có vui chơi dưới nước trong ngày. Thời gian là yếu tố rất quan trọng trong điều trị đuối cạn, nhất là để can thiệp nội khoa khi trẻ phù phổi.

Tình trạng đuối cạn không phổ biến ở tất cả trẻ em và xác suất càng thấp hơn ở người trưởng thành. Tuy nhiên, cha mẹ không nên chủ quan lơ là khi đưa trẻ đi bơi. Cách phòng tránh đuối cạn tốt nhất luôn là sự giám sát chặt chẽ của người lớn.

Kế đến, cha mẹ cần cho trẻ học bơi bài bản để rèn luyện phản ứng trong môi trường nước.

Thùy Linh (T.H)