Từ năm 2011, thông tin về mực khô giả xé sợi, mực khô giả có hình dáng lạ, khi đốt có mùi khét như nhựa cháy bắt đầu xuất hiện trên báo chí. Tuy nhiên người tiêu dùng vẫn còn “bán tín, bán nghi”. Nhiều ý kiến cho rằng  đây không phải là mực giả, có chăng chỉ là loại mực kém chất lượng hoặc là loại mực xà, sau khi phơi khô có vị đắng, cứng, không ngon loại mực khô thông thường. Đặc biệt khi một số chuyên gia trong lĩnh vực thủy hải sản cũng đã khẳng định việc mực khô kém chất lượng (đã ươn thối, trước khi được đem đi phơi và chế biến), có nhiều chỗ bị mốc thì khi đốt lửa quá tay cũng vị khét hơn bình thường là điều dễ hiểu.

Ngoài ra nhiều ý kiến cũng cho rằng để sản xuất mực giả “giống” mực thật cũng sẽ tốn chi phí “ngang ngửa” với mực thật thì không lý gì phải sản xuất mực giả.

Trước những giải thích khá xác đáng như vậy, sau một thời gian ngắn, những thông tin về mực giả lại tạm lắng và người tiêu dùng “tạm” yên tâm. Tuy nhiên sự việc đã không còn là tin đồn “thất thiệt” trong suốt thời gian vừa qua, cơ quan chức năng đã liên tiếp phát hiện và thu giữ nhiều tấn mực được nghi làm giả.

Năm 2013, đội Quản lý thị trường (QLTT)  số 4 thuộc Chi cục QLTT tỉnh Quảng Trị phát hiện và bắt giữ 1,5 tấn mực xé khô ở Gio Linh, Quảng Trị.  Trong số lô mực được bắt giữ, Trung tâm kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm Thừa Thiên – Huế đã lấy mẫu kiểm nghiệm và cho ra kết quả đây không phải là mực khô.

Gần đây nhất, tháng 08/2014, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (PC46 - Công an TP. Hà Nội) kiểm tra và phát hiện 1,7 tấn mực giả trên địa bàn thành phố Hà Nội. Mẫu hàng hóa thu giữ đã được kiểm nghiểm tại Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an. Bước đầu, cơ quan công an xác định, trong mẫu xét nghiệm chỉ có 30,6 % protein, còn 69,4% còn lại là những chất chưa xác định được nguồn gốc, trong đó nghi ngờ có chứa cả cao su non.

Như vậy, tới thời điểm này có thể khẳng định việc có mực khô giả trên thị trường là có thật. Về phía người tiêu dùng, làm thế nào để có thể phân biệt được mực khô giả và thật bằng những cách thông thường?

Mực khô giả về hình dạng bên ngoài nếu mới nhìn qua sẽ khó phát hiện. Tuy nhiên nếu nhìn kỹ, người tiêu dùng sẽ nhận thấy mực khô giả có nhiều điểm khác biệt. Mực khô giả thường là 1 dạng hợp chất (có thể là cao su non hoặc xenlulo) cán ép mà thành, do đó phần đuôi mực thường được gắn bằng keo. Khi chọn mua, người tiêu dùng có thể quan sát đuôi mực, nếu đuôi mực dễ dàng bóc ra, có dấu hiệu gắn bằng keo thì rất có khả năng đây là mực giả. Ngoài ra, phần râu mực giả thường có hình dáng khá thô, không quăn tự nhiên như mực thật. Phần mắt mực và hạch mực có thể không có. Ngoài ra theo phản ảnh của nhiều người thì mực khô giả khi ngâm nước thường rất dai, khó xé được bằng tay. 

Mực khô giả khi nướng thường có mùi khét khác lạ, thân mực không quăn lại như mực thật. Khi ăn, mực không có vị ngọt và tanh hơn hẳn so với mực thật.

Cách phát hiện mực khô giả xé sợi sẽ khó phát hiện hơn do loại này thường đã được tẩm ướp thêm gia vị để đánh lừa cảm giác của người ăn. Tuy nhiên nếu tinh ý, bạn vẫn có thể thấy, sợi mực giả xé sợi sẽ dai hơn mực thật, khi đốt thử có mùi khét.

Đặc biệt, giá mực khô nguyên con hay xé sợi nếu làm giả thường có giá rất rẻ (khoảng 150.000 – 180.000 đồng/kg)

Mực khô ngon theo kinh nghiệm của nhiều người phải là loại mực câu, tuy nhiên điều này sẽ hơi khó nhận biết bằng mắt thường khi mua (thường người tiêu dùng chỉ có thể mua loại này tại các cơ sở có uy tín và thông qua lời giới thiệu của người bán mà thôi).

Trên thực tế, khi chọn mua người tiêu dùng có thể nhận biết qua 1 số dấu hiệu:  mực khô ngon là loại được chế biến từ mực tươi. Loại này thường phải có bụng trắng, lưng có màu hồng nhạt tự nhiên, có điểm những vết lốm đốm màu đen. Đầu mực phải gắn chặt với thân. Đây là những đặc điểm dễ nhận biết nhất khi chọn mực khô ngon. Mực khi sờ thử không cảm thấy dính tay, không có vị tanh nồng có chịu và lưu vị tanh trên tay khi cầm.