Dưới đây là hướng dẫn cơ bản về nCoV của Tổ chức Y tế Thế giới: 

1. nCoV là gì? 

Đây là một chủng mới của virus corona chưa từng xác định được ở người trước đây. Virus này cùng họ với virus gây Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS-CoV), Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) nhưng không phải là cùng một virus. 

Giống như các bệnh về đường hô hấp khác, nCoV có thể gây ra các triệu chứng nhẹ bao gồm sổ mũi, đau họng, ho và sốt. Bệnh có thể nặng ở một số người và có thể dẫn đến viêm phổi hoặc khó thở. Hiếm gặp hơn, bệnh có thể gây tử vong. Người già và những người mắc bệnh mãn tính (như bệnh đái tháo đường và bệnh tim) dễ bị bệnh nặng hơn. 

2. Người có thể bị lây nhiễm nCoV từ động vật không? 

Các điều tra cho thấy SARS-CoV lây truyền từ cầy hương sang người tại Trung Quốc năm 2002 và MERS-CoV từ lạc đà sang người tại Arab Saudi năm 2012. Một số virus corona đang lưu hành ở động vật nhưng chưa lây truyền sang người. 

Chưa xác định được nguồn lây nhiễm nCoV từ động vật. Có khả năng một nguồn động vật tại một chợ tươi sống ở Trung Quốc là nguồn truyền bệnh cho một số trường hợp nhiễm ở người đầu tiên được báo cáo. Để bảo vệ bản thân, khi đi chợ buôn bán động vật tươi sống cần tránh tiếp xúc trực tiếp với động vật sống và bề mặt tiếp xúc của động vật. 

Nên tránh tiêu thụ các sản phẩm động vật sống hoặc chưa nấu chín. Thịt, sữa hoặc nội tạng động vật nên xử lý cẩn thận, tránh lây nhiễm chéo với thực phẩm chưa nấu chín khác. Cần tuân thủ các thực hành an toàn thực phẩm tốt. 

3. Có thể nhiễm nCoV từ thú cưng của mình không? 

Không, hiện tại không có bằng chứng cho thấy động vật nuôi như mèo và chó đã bị nhiễm hoặc gây lây lan nCoV. 

4. nCoV có thể lây truyền từ người sang người không? 

Có, nCoV gây ra bệnh đường hô hấp và có thể lây truyền từ người sang người, thường là sau khi tiếp xúc gần với người bị nhiễm bệnh. Ví dụ tại nơi làm việc, trong gia đình hoặc cơ sở y tế. 

5. Làm gì để bảo vệ bản thân? 

- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước hoặc bằng dung dịch rửa tay có cồn vì sẽ diệt được virus nếu tay bạn có nó. 

- Duy trì khoảng cách ít nhất một mét giữa bạn và người khác, đặc biệt là những người có triệu chứng ho, hắt hơi và sốt. Vì người nhiễm bệnh hô hấp như nCoV, khi ho hoặc hắt hơi sẽ bắn ra những giọt nhỏ chứa virus. Nếu ở quá gần, bạn có thể hít phải các giọt này và lây nhiễm virus. 

- Tránh chạm tay vào mắt, mũi và miệng vì tay chạm vào nhiều bề mặt có thể bị nhiễm virus. Nếu chạm vào mắt, mũi hoặc miệng bằng bàn tay bị nhiễm bẩn, bạn có thể truyền virus từ các bề mặt bị nhiễm sang chính mình. 

- Nếu bạn bị sốt, ho và khó thở hãy đến cơ sở y tế sớm và nói tiền sử bệnh tật với bác sĩ. Trường hợp bạn có triệu chứng hô hấp nhẹ và không có tiền sử du lịch đến hoặc ở Trung Quốc cẩn thực hành vệ sinh tay và vệ sinh hô hấp và ở nhà cho đến khi bạn phục hồi, nếu có thể. 

6. Có nên đeo khẩu trang để bảo vệ bản thân? 

Đeo khẩu trang y tế có thể làm hạn chế sự lây lan của một số bệnh đường hô hấp. Tuy nhiên, chỉ sử dụng khẩu trang không đảm bảo ngăn chặn việc lây nhiễm; và nên kết hợp với các biện pháp phòng ngừa khác bao gồm vệ sinh tay và vệ sinh hô hấp và tránh tiếp xúc gần, giữ khoảng cách ít nhất một mét giữa bạn và người khác. 

WHO khuyên chỉ sử dụng khẩu trang nếu bạn có các triệu chứng về hô hấp (ho hoặc hắt hơi), nghi ngờ nhiễm nCoV với các triệu chứng nhẹ hoặc đang chăm sóc cho người nghi ngờ nhiễm nCoV; hoặc người nghi ngờ nhiễm nCoV liên quan đến du lịch ở một khu vực tại Trung Quốc - nơi nCoV đã được báo cáo; hoặc tiếp xúc gần với một người đi du lịch từ Trung Quốc và có các triệu chứng về hô hấp. 

7. Đeo, sử dụng, tháo và bỏ khẩu trang như thế nào? 

- Trước khi đeo khẩu trang cần rửa tay bằng xà phòng và nước hoặc bằng dung dịch rửa tay có cồn. 

- Che miệng và mũi bằng khẩu trang, đảm bảo không có khoảng trống giữa mặt và khẩu trang. 

- Tránh chạm vào khẩu trang trong khi sử dụng; nếu đã chạm vào khẩu trang, cần rửa tay bằng xà phòng và nước hoặc dung dịch rửa tay có cồn. 

- Thay khẩu trang mới ngay khi khẩu trang bị ẩm. Không sử dụng lại khẩu trang sử dụng một lần. 

- Để tháo khẩu trang: gỡ từ phía sau (không chạm vào mặt trước của khẩu trang); vứt ngay vào thùng kín; rửa tay bằng xà phòng và nước hoặc bằng dung dịch rửa tay có cồn sau khi tháo khẩu trang. 

8. Ai có thể nhiễm nCoV? 

Những người sinh sống hoặc đi đến khu vực có nCoV đang lưu hành là có nguy cơ nhiễm bệnh. Hiện tại, nCoV đang lưu hành tại Trung Quốc - nơi đại đa số người nhiễm bệnh đã được báo cáo. Những người nhiễm bệnh tại các quốc gia khác là những người gần đây đã đi đến Trung Quốc hoặc đang sinh sống/ tiếp xúc gần với những người đó như người nhà, đồng nghiệp hoặc nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân trước khi họ biết bệnh nhân bị nhiễm nCoV. 

Nhân viên y tế chăm sóc cho người nhiễm nCoV có nguy cơ cao hơn và phải tự bảo vệ mình bằng các biện pháp dự phòng và kiểm soát lây nhiễm. Những người sống bên ngoài Trung Quốc, không có nguy cơ nhiễm nCoV. 

9. nCoV có thể tồn tại trên các bề mặt trong thời gian bao lâu? 

Hiện vẫn chưa biết nCoV tồn tại được bao lâu trên các bề mặt, mặc dù thông tin sơ bộ cho thấy virus có thể tồn tại trong vài giờ. Các chất khử trùng đơn giản có thể tiêu diệt vi rút khiến nó không còn khả năng lây nhiễm cho người. 

10. Sự khác biệt giữa nhiễm nCoV, cúm hoặc cảm lạnh là gì? 

Người nhiễm nCoV, cúm hoặc cảm lạnh thường có các triệu chứng hô hấp như sốt, ho và sổ mũi. Mặc dù nhiều triệu chứng là giống nhau nhưng nguyên nhân gây bệnh lại là các virus khác nhau. Do vậy, rất khó xác định bệnh nếu chỉ dựa vào triệu chứng. Đó là lý do tại sao cần xét nghiệm để xác định người nhiễm nCoV. 

WHO khuyến cáo những người bị ho, sốt và khó thở nên đi khám sớm. Bệnh nhân nên thông báo cho nhân viên y tế nếu họ đã đi du lịch trong 14 ngày trước khi xuất hiện các triệu chứng hoặc nếu họ đã tiếp xúc gần với người bệnh có các triệu chứng đường hô hấp. 

11. Thời gian ủ bệnh là bao lâu? 

Thời gian ủ bệnh là thời gian từ khi bị nhiễm vi rút đến khi khởi phát các triệu chứng lâm sàng. Hiện tại ước tính thời gian ủ bệnh là từ 2-11 ngày và các ước tính này sẽ được điều chỉnh khi có thêm dữ liệu. Dựa trên thông tin của các virus corona như MERS và SARS, thời gian ủ bệnh của nCoV có thể lên tới 14 ngày. 

12. Có thể gây lây truyền nCoV từ người không có triệu chứng không? 

Biết được thời gian từ khi bệnh nhân bị nhiễm đến khi có thể lây truyền virus sang người khác là rất quan trọng trong việc kiểm soát dịch bệnh. Thông tin y tế chi tiết từ những người bị nhiễm là cần thiết để xác định thời kỳ lây truyền của nCoV. Theo các báo cáo gần đây, có thể những người nhiễm nCoV có thể gây lây nhiễm trước khi xuất hiện các triệu chứng điển hình. Tuy nhiên, dựa trên dữ liệu hiện có, phần lớn vi rút lây lan từ những người đang có triệu chứng. 

13. Có an toàn khi nhận bưu phẩm từ Trung Quốc hoặc nơi nào khác đã xác định được virus không? 

Có an toàn. Những người nhận được bưu phẩm không có nguy cơ bị nhiễm nCoV. Từ kinh nghiệm của các virus corona khác, các loại virus này không tồn tại lâu trên các vật thể như thư hoặc bưu phẩm. 

14. Kháng sinh có hiệu quả trong việc dự phòng và điều trị nCoV không? 

Không, kháng sinh không có tác dụng diệt virus và chỉ có tác dụng đối với các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn. Do đó không sử dụng kháng sinh như một biện pháp dự phòng hoặc điều trị nCoV. 

15. Có thuốc cụ thể nào để dự phòng hoặc điều trị nCoV không? 

Cho đến nay, không có thuốc cụ thể được khuyến cáo để dự phòng hoặc điều trị chủng mới của virus corona. Tuy nhiên, những người bị nhiễm nCoV nên được chăm sóc thích hợp để làm giảm và điều trị triệu chứng. Người bị bệnh nặng nên được chăm sóc hỗ trợ tích cực. Một số phương pháp điều trị cụ thể đang được điều tra, thử nghiệm thông qua các thử nghiệm lâm sàng. WHO đang phối hợp các đối tác để phát triển thuốc điều trị nCoV. 

Để bảo vệ bản thân khỏi nhiễm chủng mới của virus corona nên duy trì vệ sinh tay và vệ sinh hô hấp, thực hành an toàn thực phẩm và tránh tiếp xúc gần với bất kỳ ai có triệu chứng bệnh hô hấp như ho và hắt hơi. 

Đối với nhiễm nCoV, các biện pháp sau đây không được khuyến nghị vì không hiệu quả để bảo vệ bạn và thậm chí có thể gây hại: sử dụng vitamin C, hút thuốc, sử dụng trà thảo dược truyền thống, đeo nhiều khẩu trang để bảo vệ tối đa, tự dùng thuốc như kháng sinh.  

Theo Vnexpress