Phòng lây HIV từ mẹ sang con ngay khi bắt đầu mang thai

Ths. Nguyễn Thị Lan Hương, Cục phòng Chống HIV/AIDS cho hay HIV chuyển sang giai đoạn AISD mất từ 7-8 năm. Vì vậy có rất nhiều trường hợp nhiễm HIV khi tới giai đoạn cuối mới phát hiện điều trị thì đã  muộn. Việc điều trị dự phòng lây nhiễm từ mẹ sang con khi mang thai có ý nghĩa rất quan trọng giúp cho đứa trẻ sinh ra không nhiễm HIV dù mẹ bị nhiễm.

Nếu một người phụ nữ mang thai phát hiện nhiễm HIV ở 3 tháng đầu của thai kỳ cần phải được được điều trị sớm. Thai phụ sẽ được uống thuốc sớm và tuân thủ điều trị theo nguyên tắc 5Đ (uống thuốc đều, đúng giờ, điều nhiều, đúng chỉ định, đúng cách).

Sản phụ mang thai tuân thủ điều trị sớm sẽ phòng được lây HIV sang con.

Khi thai phụ đã uống thuốc đúng cần phải xét nghiệm máu 3 – 6 tháng/ lần, tải lượng vi rút dưới 200 bản sao thì nguy cơ lây con sẽ thấp.

“Để tránh lây nhiễm từ mẹ sang con là cần phải phát hiện và điều trị sớm trong 3 tháng đầu của thai kỳ và tuân thủ theo đúng 5Đ tỷ lệ lây sang con thấp”, Ths. Hương nói.

Việc xét nghiệm HIV ngay khi biết mình mang thai trong quý đầu của thai kỳ hoặc ngay lần khám thai đầu tiên điều trị thuốc sẽ giảm mức độ nặng của bệnh cho mẹ và phòng lây truyền từ mẹ sang con.

Ths Hương cho biết: “Trong quá trình mang thai, phụ nữ sẽ được dùng các loại thuốc kháng HIV có tác dụng ngăn sự nhân lên để làm giảm số lượng HIV trong cơ thể người mẹ giảm nguy cơ truyền vi rút sang con. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc kháng HIV cũng giúp điều trị và bảo vệ sức khỏe cho bà mẹ”.

Trẻ sơ sinh và bà mẹ nhiễm HIV sẽ được điều trị thuốc kháng HIV từ lúc sinh cho đến 4-6 tuần tùy phác đồ, nhằm giảm nguy cơ trẻ bị nhiễm HIV do phơi nhiễm trong quá trình sinh, nhất là qua đường âm đạo.

Đối với phụ nữ đang điều trị HIV nếu muốn sinh con cần phải duy trì uống thuốc, nếu xét nghiệm máu có tải lượng  dưới 200 bản sao mới nên xin ý kiến bác sĩ để sinh con.

Ths. Hương cho biết thêm hiện nay việc quyết định nuôi con bằng sữa mẹ hay không sẽ tùy theo quyết định của người mẹ nhiễm HIV.

Trong trường hợp bà mẹ không nuôi con bằng sữa mẹ cần phải đảm bảo sử dụng sữa thay thế trong 6 tháng, đảm bảo có nước sạch và người phụ nữ có hỗ trợ từ người khác.

Nguy cơ nhiễm HIV đang tăng ở nhóm đồng tính nam

Ths.Võ Hải Sơn, Cục phòng Chống HIV/AIDS cho hay, trong 3 tháng đầu năm, cả nước phát hiện 2.092 trường hợp mới mắc HIV. Các vùng có nhiều người nhiễm HIV tập trung là Tây Nam Bộ và  Đông Bắc Bộ và Tây Bắc. 

Có 3 nhóm nguy cơ cao nhiễm HIV (nhóm tiêm chích ma túy, nhóm MSM (đồng tính nam), nhóm phụ nữ bán dâm). Trong đó, xu hướng tăng lây nhiễm HIV ở nhóm có quan hệ tình dục đồng tính Nam. Nhóm MSM quan hệ qua đường hậu môn nên tỷ lệ lây HIV sẽ cao hơn rất nhiều so với quan hệ truyền thống và không có biên pháp dùng bao cao su.

Theo một nghiên cứu nhóm MSM tại Hà Nội, có khoảng 12% số người mắc HIV, nhóm tuổi mắc từ 22 tuổi trở lên chiếm 50%. Ông Sơn cho biết thêm, sắp tới Việt Nam sẽ phát triển tự xét nghiệm HIV tại nhà bằng sinh phẩm nước bọt với giá 2 USD, khoảng 50.000 đồng.

Ngọc Minh