Quảng cáo 'ngăn ngừa tuyệt đối… chất ô nhiễm'

Chiếc khẩu trang như là một vật bất ly thân của chị Nguyễn Thị Huê (Phúc Lý, Bắc Từ Liêm, Hà Nội). Chị Huê cho hay, để bảo vệ sức khỏe chị đã mua cho cả gia đình chị đã mua loại khẩu trang “xịn” có lớp than hoạt tính. Chị Huê tin rằng với chiếc khẩu trang có lớp hoạt tính chị sẽ không hút phải những khí độc do phương tiện giao thông xả thải ra.

Cùng chung tâm lý với chị Huê anh Nguyễn Xuân Nam (sống tại Cầu Giấy) cho biết: “Từ khi có thông tin không khí Hà Nội đang ô nhiễm và bụi quá nhiều, tôi cũng phải tìm mua cho mình một chiếc khẩu trang có lớp than hoạt tính và Nano bạc để bảo vệ sức khỏe. Nhờ vậy mà tôi cũng thấy an tâm hơn khi đi ra đường”.

Theo khảo sát của phóng viên trên thị trường hiện nay khẩu trang được bày bán rất phong phú như: khẩu trang vải, khẩu trang y tế, khẩu trang N95. Đáng lưu ý nhất là loại khẩu trang có lớp than hoạt tính đang được quảng cáo là sản phẩm ngăn ngừa tuyệt đối các chất ô nhiễm trong không khí… 

Tác dụng của những chiếc khẩu trang hoạt tính đang được quảng cáo thổi phồng quá mức.

Các loại khẩu trang vải có lớp hoạt tính có nguồn gốc trong nước thường được bán với giá từ 30.000-35.000đ/chiếc. Riêng đối với các loại khẩu trang vải có lớp hoạt tính có nguồn gốc từ nước ngoài giá thường cao hơn từ 50.000 - 65.000đ/chiếc. Những loại khẩu trang hoạt tính này thường được nhà sản xuất gắn mác lọc vi khuẩn, lọc khí thải ô nhiễm…

Cụ thể, loại khẩu trang có tên N.M được quảng cáo có lớp than hoạt tính ép trong vải không dệt (Activated Carbon Non – Woven). Loại khẩu trang này, có tác dụng ngăn ngừa tuyệt đối sự thâm nhập vào đường hô hấp của hầu hết các chất ô nhiễm trong không khí: Hydrocacbon (bao gồm benzen, piren butadien 1 -3) Cacbon oxit CO, Đyoxit sunphua (SO2), Đioxit Nitơ (NO2), Khói quang hoá, khói đen, Andehyt, Oxít chì, phấn hoa…

Một sản phẩm khẩu trang khác có tên K.B được quảng cáo sử dụng bộ lọc là than hoạt tính 100% (nhập khẩu) được ép thành vải có tác dụng lọc các khí thải ô nhiễm, bộ lọc than này duy trì tác dụng trong 25 lần giặt.

Theo PGS.TS Trần Hồng Côn, Khoa Hóa học Trường ĐH Khoa học Tự nhiên HN, Đại học Quốc gia thì, những thông tin quảng cáo về khẩu trang hoạt tính ngăn ngừa tuyệt đối các chất độc: SO2, NO2, CO2, Oxit chì, hơi hữu cơ… là không chính xác.

Không có loại khẩu trang nào có thể chống được chất độc

PGS.TS Trần Hồng Côn  cho hay: “Không có một loại khẩu trang nào có thể chống được chất độc trong không khí. Các khí độc: SO2, NOX, CO2, hơi  hữu cơ… chúng ta không thể giải quyết được nếu đeo khẩu trang. Ngay cả một chiếc mặt nạ chống độc chuyên dụng có lớp than hoạt tính rất dày chất lượng cao nhưng chỉ được 1 lần sau đó lại phải thay lại. Trong khi lượng than hoạt tính hay sợi hoạt tính trong mỗi chiếc khẩu trang không đáng bao nhiêu nên khó có thể ngăn ngừa tuyệt đối các chất độc hại”.

Khả năng ngăn cản chất độc trong những chiếc khẩu trang hoạt tính là rất hạn chế. Vì theo PGS.TS Trần Hồng Côn, lớp than hoạt tính trong khẩu trang sẽ hết tác dụng chỉ sau từ 1-2 ngày sử dụng. Than hoạt tính là lớp rất mỏng nên nó không thể đủ hấp thụ chất độc lâu dài. Sau đó 1-2 ngày sử dụng, nó chỉ như những chiếc khẩu trang thông thường.

PGS.TS Trần Hồng Côn cho biết: “Ngay cả các loại khẩu trang có phủ lớp Nano bạc trên sợi vải thì cũng chỉ có tác dụng tiệt trùng chứ không thể ngăn cản được chất độc trong không khí. Trong trường hợp kết hợp trong chiếc khẩu trang cả tác dụng tiệt trùng, than hoạt tính sẽ gây khó khăn cho việc thở”.

Theo khuyến cáo của PGS.TS Trần Hồng Côn, thì việc đeo khẩu trang chỉ mang tính chất đối phó. Câu chuyện về ô nhiễm môi trường và bụi ở các đô thị lớn phải có sự vào cuộc của các cấp quản lý.

Ngọc Minh